KE opublikowała w czwartek wyniki indeksu gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (DESI) 2022. Za pomocą tego indeksu śledzi się postępy państw członkowskich w dziedzinie cyfryzacji.
Raport Komisji Europejskiej
W trakcie pandemii Covid-19 państwa UE prowadziły skuteczne działania w zakresie cyfryzacji. Nadal jednak zmagają się z niedoborami umiejętności cyfrowych, transformacją cyfrową MŚP oraz budową zaawansowanych sieci 5G.
Według raportu większość państw członkowskich robi postępy w transformacji cyfrowej, ale w przypadku przedsiębiorstw poziom wdrożenia kluczowych technologii cyfrowych, takich jak sztuczna inteligencja (AI) czy technologia dużych zbiorów danych, pozostaje na niskim poziomie. Należy zintensyfikować wysiłki, aby zagwarantować pełne wdrożenie infrastruktury teleinformacyjnej (w szczególności sieci 5G), która jest niezbędna do obsługi zaawansowanych technologicznie usług i aplikacji. Umiejętności cyfrowe to kolejny ważny obszar, który wymaga większych postępów od państw członkowskich.
Transformacja cyfrowa przyspiesza. Większość państw członkowskich czyni postępy w budowie odpornej gospodarki cyfrowej i odpornego społeczeństwa cyfrowego. Od początku pandemii włożyliśmy dużo wysiłku we wspieranie państw członkowskich w transformacji, czy to za pomocą planów odbudowy i zwiększania odporności, budżetu UE czy rozpoczętego ostatnio usystematyzowanego dialogu na temat edukacji cyfrowej i umiejętności cyfrowych. Dlaczego? Bo musimy jak najlepiej wykorzystać inwestycje i reformy konieczne do zrealizowania do 2030 roku celów cyfrowej dekady. Zmiany muszą nastąpić już teraz - powiedziała wiceprzewodnicząca KE Margrethe Vestager.
Liderzy transformacji cyfrowej
Liderami w UE pozostają Finlandia, Dania, Holandia oraz Szwecja. Ale nawet te kraje mierzą się z brakami w kluczowych obszarach: utrzymującym się poniżej 30 proc. stopniem wykorzystania zaawansowanych technologii cyfrowych, takich jak AI czy technologia dużych zbiorów danych (dużo niższy poziom niż cel wyznaczony do 2030 roku w ramach cyfrowej dekady Europy, który wynosi 75 proc.); powszechnymi niedoborami umiejętności, które spowalniają ogólne postępy i przyczyniają się do wykluczenia cyfrowego.
Obserwuje się ogólną pozytywną tendencję konwergencji – poziom cyfryzacji w UE nadal rośnie, a państwa członkowskie, które zaczynały z gorszej pozycji, stopniowo nadrabiają początkowe różnice dzięki szybszemu tempu wzrostu poziomu cyfryzacji. Najlepszą poprawę wyników DESI odnotowały w szczególności Włochy, Polska i Grecja. Państwa te wdrożyły trwałe inwestycje, finansowane również ze środków europejskich, kładące wzmożony polityczny nacisk na cyfryzację - stwierdziła KE.
Ponieważ narzędzia cyfrowe stają się powoli nieodłącznym elementem codziennego życia i uczestnictwa społecznego, osoby nieposiadające odpowiednich umiejętności cyfrowych są narażone na wykluczenie. Zaledwie 54 proc. Europejczyków w wieku 16–74 lat ma przynajmniej podstawowe umiejętności cyfrowe. Zgodnie z jednym z celów UE powinno to być przynajmniej 80 proc.
Ponadto, mimo że pomiędzy rokiem 2020 a 2021 na rynek pracy weszło 500 tys. specjalistów ds. technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT), to łączna liczba 9 mln unijnych specjalistów ICT daleka jest od zakładanych 20 mln do roku 2030 i nie jest w stanie rozwiązać problemu niedoboru wykwalifikowanej kadry, z którym zmagają się obecnie przedsiębiorstwa.
W 2020 roku ponad połowa unijnych przedsiębiorstw (55 proc.) zgłosiła problemy z obsadzeniem stanowisk specjalistów ICT. Ten niedobór kadry stanowi poważną przeszkodę dla odbudowy i konkurencyjności unijnych przedsiębiorstw. Brak wykwalifikowanych pracowników osłabia również efekty działań UE na rzecz realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu. Dlatego potrzebne są ogromne wysiłki w zakresie przekwalifikowania i podnoszenia kwalifikacji siły roboczej.
W odniesieniu do wykorzystania kluczowych technologii przedsiębiorstwa przeforsowały wiele rozwiązań cyfrowych w trakcie pandemii. Na przykład wykorzystanie przetwarzania w chmurze osiągnęło poziom 34 proc.
Wykorzystanie AI oraz technologii dużych zbiorów danych w przedsiębiorstwach wynosi natomiast odpowiednio zaledwie 8 proc. i 14 proc. (cel do 2030 r. to 75 proc.). Tylko 55 proc. unijnych MŚP może pochwalić się co najmniej podstawowym poziomem cyfryzacji (cel do 2030 r. to przynajmniej 90 proc.), co oznacza, że niemal połowa z nich nie wykorzystuje możliwości, które daje cyfryzacja.
W 2021 roku w Europie zwiększył się stopień rozpowszechnienia połączeń gigabitowych. Odsetek sieci łączących budynki przy pomocy światłowodu wyniósł 50 proc. w przypadku gospodarstw domowych, co przełożyło się na wzrost ogólnego stałego odsetka sieci o bardzo dużej przepustowości aż do 70 proc. (cel do 2030 r. to 100 proc.).
Odsetek sieci 5G
Odsetek sieci 5G również wzrósł w zeszłym roku do 66 proc. dla obszarów zaludnionych na terenie UE. Nadal nie ukończono jednak etapu przydziału częstotliwości, będącego ważnym warunkiem wstępnym do rozpoczęcia komercyjnego wdrożenia sieci 5G. W znacznej większości państw członkowskich (wyjątkami są Estonia i Polska) przydzielono do tej pory jedynie około 50 proc. całkowitego widma dla sieci 5G.
W większości państw członkowskich UE główne usługi użyteczności publicznej są powszechnie dostępne przez internet. Jeszcze przed wprowadzeniem europejskiej tożsamości cyfrowej i europejskiego portfela tożsamości cyfrowej 25 państw członkowskich posiadało przynajmniej jeden funkcjonujący system identyfikacji elektronicznej, przy czym tylko 18 z nich zgłosiło przynajmniej jeden taki system zgodnie z rozporządzeniem eIDAS, które jest niezbędne do zapewnienia bezpiecznych transgranicznych transakcji cyfrowych.
Publikowany co roku indeks gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (DESI) umożliwia mierzenie postępów państw członkowskich UE na drodze do gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego, w oparciu zarówno o dane Eurostatu, jak również specjalistyczne badania i metody gromadzenia danych. DESI ułatwia państwom członkowskim UE określanie priorytetowych obszarów wymagających inwestycji i podjęcia działań.
Z Brukseli Łukasz Osiński