Komisja Europejska wszczęła w piątek drugi etap procedury naruszeniowej przeciwko Polsce w związku z orzeczeniami Trybunału Konstytucyjnego z 14 lipca i 7 października 2021 r. dotyczących prymatu prawa unijnego. TK uznał wtedy za niezgodne z polską konstytucją decyzje Trybunału Sprawiedliwości UE dotyczące sądownictwa i środków tymczasowych. "Polska ma teraz dwa miesiące na podjęcie niezbędnych środków w celu zapewnienia zgodności z prawem UE, w przeciwnym razie Komisja może skierować sprawę do Trybunału Sprawiedliwości" - czytamy w komunikacie KE.
"Wyższość polskiej konstytucji nad prawem UE"
Europoseł Prawa i Sprawiedliwości Zbigniew Kuźmiuk w poniedziałek w Studiu PAP powiedział, że jest "zaskoczony tą decyzją KE", określając ją mianem próby destabilizacji. Próba destabilizacji relacji z Polską jest jakimś szaleństwem i tylko tak to będę oceniał - powiedział. Wszczęcie tego sporu do niczego dobrego nie prowadzi - dodał.
Kuźmiuk powiedział, że wydawało się, że osiągnięte porozumienie polityczne dotyczące Sądu Najwyższego było ostatnim sporem, który "toczyliśmy w sprawach dotyczących wymiaru sprawiedliwości". Zaznaczył, że Polska ma teraz dwa miesiące na przedstawienie "różnego rodzaju wyjaśnień", jednak trudno mu sobie wyobrazić, aby "polski rząd ingerował w rozstrzygnięcia TK". To byłoby wręcz absurdalne - dodał.
Europoseł powiedział, że w 2010 roku TK rozstrzygnął "wyższość polskiej konstytucji nad prawem unijnym". Kolejne TK pod kolejnym dowództwem rozstrzygały podobnie, w związku z tym jest stała linia orzecznicza w Polsce i nie sądzę, żeby ktokolwiek próbował w nią ingerować - ocenił.
KE zrywa porozumienie?
Wyraził zdziwienie, że w momencie wojny za wschodnią granicą Unii Europejskiej, KE "próbuje destabilizować swoje relacje z krajami, które tak naprawdę wyręczają ją w wielu sprawach, w których by sobie nie poradziła". Jesteśmy hubem pomocy militarnej dla Ukrainy - zaznaczył europoseł i dodał, że jeżeli UE na poważnie wspiera ten kraj w walce z Rosją, to "trudno sobie wyobrazić, że będzie to robiła bez Polski".
Kuźmiuk podkreślił, że Polska realizuje ustalenia wypracowane w rozmowach z szefową KE Ursulą von der Leyen odnośnie Sądu Najwyższego. Przestała właśnie istnieć Izba Dyscyplinarna (...), my ze swojej strony wywiązujemy się ze wszystkich ustaleń - powiedział. Jeżeli KE zrywa porozumienie i chce atakować Polskę, to jest to wybór Komisji - dodał.
Koniec Izby Dyscyplinarnej SN
W piątek weszła w życie nowelizacja ustawy o Sądzie Najwyższym, na mocy której Izba Dyscyplinarna SN zakończyła działalność i zaczęła funkcjonować Izba Odpowiedzialności Zawodowej SN. Likwidacji Izby Dyscyplinarnej oczekiwała KE, m.in. od zmian w sądownictwie uzależniając akceptację KPO i wypłatę Polsce pieniędzy z Funduszu Odbudowy.
Zmiany te mają związek z tym, że Trybunał Sprawiedliwości UE 14 lipca 2021 r. zobowiązał Polskę do natychmiastowego zawieszenia stosowania przepisów odnoszących się do uprawnień Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego w kwestiach m.in. uchylania immunitetów sędziowskich.
Z kolei 22 grudnia 2021 r. Komisja Europejska skierowała do Polski wezwanie do usunięcia uchybienia, zgłaszając zastrzeżenia wobec orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, w szczególności jego decyzji z dnia 14 lipca 2021 r. i 7 października 2021 r. dotyczących prymatu prawa unijnego.
Chodzi o wyrok z 14 lipca, w którym Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepis traktatu unijnego, na podstawie którego Trybunał Sprawiedliwości UE zobowiązuje państwa członkowskie do stosowania środków tymczasowych w sprawie sądownictwa, jest niezgodny z Konstytucją RP. Natomiast w wyroku z 7 października TK stwierdził, że wyłączną właściwością Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest interpretacja norm prawa unijnego, zaś TK ma ostatnie słowo w zakresie standardów konstytucyjnych, w tym w sprawach powoływania sędziów i ich kadencji.
Zdaniem Komisji, wyroki te naruszają art. 19 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej oraz ogólne zasady autonomii, pierwszeństwa, skuteczności, jednolitego stosowania prawa unijnego oraz wiążących skutków orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości UE. Odpowiedź Polski na wezwanie do usunięcia uchybienia, otrzymana w dniu 18 lutego 2022 r., nie rozwiała obaw Komisji. Z tego powodu Komisja postanowiła w piątek przejść do kolejnego etapu postępowania.
Cały wywiad z europosłem PiS Zbigniewem Kuźmiukiem znajduje się TUTAJ.
Rozmawiała: Anna Nartowska
Autor: Adrian Kowarzyk