Subskrybuj nas na Youtube
• Czym jest mechanizm warunkowości?
Mechanizm warunkowości to nowy instrument prawny, który ma służyć Komisji Europejskiej do kontrolowania, jak są wydawane pieniądze z unijnego budżetu w powiązaniu z przestrzeganiem przez państwa członkowskie zasad praworządności. W odróżnieniu od dotychczasowych procedur, m.in. o naruszenie wartości UE z art. 7 Traktatu o UE, mechanizm daje Komisji Europejskiej oraz Radzie możliwość wstrzymywania pieniędzy z budżetu, gdy zostanie udowodnione dokładne powiązanie między łamaniem zasad praworządności a wydatkowaniem konkretnych środków lub naruszeniem konkretnego interesu finansowego UE.
• Kto zdecyduje o jego uruchomieniu? Na czyj wniosek? Na jakich podstawach?
O wszczęciu procedury decyduje KE, która kieruje do państwa pisemne powiadomienie, „podając elementy faktyczne i konkretne przyczyny, na których oparła swoje ustalenia”. O sprawie są informowane Rada i Parlament Europejski. Kraj członkowski ma trzy miesiące na udzielenie odpowiedzi. Może zgłosić uwagi lub zaproponować „środki zaradcze”. Na tym etapie piłeczka jest znów po stronie KE, która ma miesiąc na decyzję, co dalej. Jeśli uzna, że wypłaty należy zamrozić, przedkłada Radzie wniosek dotyczący „decyzji wykonawczej w sprawie odpowiednich środków”. Następnie Rada ma trzy miesiące na przyjęcie wniosku KE lub nie (może też zmienić wniosek Komisji i przyjąć zmieniony tekst w drodze decyzji wykonawczej). Rada decyduje większością kwalifikowaną, co oznacza, że za wstrzymaniem środków zagłosować musiałoby 55 proc. państw członkowskich reprezentujących przynajmniej 65 proc. ludności UE.