Zgodnie z ustawą z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przekroczenie ustawowo określonego limitu dochodu może skutkować obniżeniem lub zawieszeniem wypłaty świadczenia emerytalnego, lub rentowego. Zakład Ubezpieczeń Społecznych co kwartał określa maksymalne zarobki dla osób pobierających wcześniejsze emerytury oraz rencistów, którzy nadal pracują. Limity te ustalane są na podstawie danych GUS o średniej krajowej i mają na celu zapewnienie równowagi między możliwością dorabiania a wysokością otrzymywanego świadczenia.
Obserwuj kanał Dziennik.pl na WhatsAppie
Nowe limity od 1 września
Osoby dorabiające przed emeryturą powinny mieć na uwadze dwa kluczowe limity zarobków obowiązujące od 1 czerwca do 31 sierpnia 2024 roku. Pierwszy z nich wynosi 5703,20 zł brutto (70 proc. przeciętnego wynagrodzenia), a drugi 10 591,60 zł brutto (130 proc. przeciętnego wynagrodzenia). Przekroczenie tych kwot może mieć wpływ na wysokość otrzymywanej emerytury.
ZUS zaznaczył, że od września limity będą niższe. Z czego to wynika? Z obniżenia przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za II kwartał 2024 roku w stosunku do wynagrodzenia krajowego obowiązującego w I kwartale 2024 roku. GUS podał, że przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale 2024 roku wyniosło 8038,41 zł. Jest to nieco ponad 100 zł miesięcznie mniej niż w poprzednim kwartale (8147,38 zł). W związku z tym we wrześniu, październiku i listopadzie 2024 roku spadną limity dla dorabiających emerytów i rencistów.
Tak więc w okresie od 1 września do 30 listopada br. obowiązywać będą nowe progi dochodowe. Pierwsza granica zarobków, powyżej której świadczenie emerytalne lub rentowe może ulec zmniejszeniu, została ustalona na poziomie 70 proc. średniej krajowej. Od września 2024 roku kwota ta wynosi 5626,90 zł brutto. Oznacza to, że jeśli miesięczny dochód emeryta lub rencisty nie przekroczy tej sumy, wysokość jego świadczenia pozostaje niezmieniona. W przypadku przekroczenia tego progu świadczenie jest odpowiednio obniżane.
Drugi próg dochodowy, powyżej którego świadczenie emerytalne lub rentowe ulega zawieszeniu, został ustalony na poziomie 130 proc. średniej krajowej. Od września 2024 roku kwota ta wynosi 10 450 zł brutto. Oznacza to, że jeśli miesięczny dochód emeryta lub rencisty przekroczy tę sumę, wypłata świadczenia zostanie wstrzymana za dany miesiąc. Co ważne, nowe kwoty limitów obowiązują we wrześniu, październiku i listopadzie. Zmienią się znowu od 1 grudnia 2024 roku.
Wstrzymanie wypłaty przez ZUS
W przypadku przekroczenia przez emeryta lub rencistę wyższego progu dochodów wypłata świadczenia z ZUS zostaje zawieszona. Warto zaznaczyć, że środki te nie przepadają, lecz oczekują na wypłatę w momencie spełnienia odpowiednich warunków.
Dopóki dochody świadczeniobiorcy przekraczają 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, wypłata świadczenia pozostaje zawieszona. Wznowienie świadczenia nastąpi w momencie spadku zarobków poniżej tego progu lub podwyższenia limitu dochodów. Należy jednak zaznaczyć, że za okres zawieszenia świadczenia nie przysługuje wyrównanie.
Te osoby nie muszą przejmować się limitami
Osoby pobierające emeryturę lub rentę po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn) nie podlegają ograniczeniom co do wysokości dodatkowych zarobków. Wyjątkiem są emeryci, których świadczenie zostało podwyższone do minimalnej kwoty.
Ograniczenia nie dotyczą również niektórych rencistów. Chodzi o osoby, które pobierają renty dla inwalidów wojennych, inwalidów wojskowych, których niezdolność do pracy związana jest ze służbą wojskową oraz osoby pobierające renty rodzinne po uprawnionych do tych świadczeń. W przypadku, gdy dana osoba ma prawo do emerytury, ale renta rodzinna jest dla niej korzystniejsza finansowo, może swobodnie podejmować pracę zarobkową.