Co prawda w połowie ubiegłego roku zmieniły się przepisy ustawy o podatku od darowizn i spadków, ale nowe korzystniejsze limity w większości dotyczą członków najbliższej i nieco dalszej rodziny.
Tymczasem goście weselni i inni darczyńcy na rzecz młodych par to nie tylko rodzina. A podatek płacić trzeba.
Wszystko o rozliczeniu się z wesela przed fiskusem
Na szczęście podatek od darowizn jest tak skonstruowany, że z każdym wręczającym prezent przed fiskusem rozliczamy się oddzielnie. Co najwyżej jeśli jest to w miarę bliska lub zaprzyjaźniona osoba, która obdarowuje nas często także przy innych okazjach niż ślub, sumujemy wartość wszystkich darowizn, z tą ślubną włącznie, za okres minionych lat.
Co ważne są też ściśle określone kwoty wolne od podatku. Dopiero więc gdy te kwoty graniczne wyliczane oddzielnie dla każdego darczyńcy zostaną przekroczone, pojawia się obowiązek zapłaty podatku – znów, na szczęście, nie od całości, ale od nadwyżki ponad tę kwotę wolną.
I jeszcze ważna rzecz, wysokość podatku ponad tę kwotę zwolnioną liczona jest według skali – a właściwie skal, bo dla trzech różnych grup pokrewieństwa są trzy różne skale – zaś sam podatek może wynieść, w zależności od tego stopnia pokrewieństwa, od 5 do nawet 20 procent.
Kiedy od prezentu ślubnego w 2024 r. z 20% podatku
Kolejna dobra wiadomość jest taka, że w 2023 r. zostały podwyższone kwoty wolne od podatku. Co prawda dla trzeciej grupy podatkowej, do której kwalifikuje się największa część gości weselnych nie za bardzo – z 4 902 zł do 5 733 zł, ale też i ci weselni goście akurat rzadko dają prezenty przekraczające tę wartość.
I to nawet, jeśli zsumujemy je z innymi podarunkami z okazji urodzin, imienin i innych okoliczności z całych pięciu lat.
Ale jeśli już tak się zdarzy, to policzmy, ewentualnie zsumujmy, podatek zapłaćmy, nie czekając aż wezwie nas do tego fiskus. Tu też ze względu na brak pokrewieństwa stawki są wyższe: zaczyna się od 12 proc. ponad 5 733 zł, a od nadwyżki 20 556 zł należy już się fiskusowi 20 procent.
Nowy podatek od prezentów ślubnych
Aktualnie zgodnie z art. 9 ustawy o spadków i darowizn opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:
- 36 120 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej (przed zmianą w ub.r. było to 9 637 zł);
- 27 090 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej podatkowej (przed zmianą w ub.r. było to 7 276 zł);
- 5733 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej podatkowej (przed zmianą w ub.r. było to 4.902 zł).
Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:
do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
do grupy III – innych nabywców.
Kto to jest wstępny a kto zstępny
Zstępnymi określa się wszystkich potomków danej osoby fizycznej. Co ważne, w świetle prawa potomkami są nie tylko biologiczne dzieci, naturalne wnuczęta, prawnuczęta, itd. Do zstępnych zalicza się także dzieci adoptowane (przysposobione), jak również dzieci uznane za własne oraz dzieci pochodzące spoza małżeństwa.
Mianem wstępnych określa się osoby blisko spokrewnione ze zmarłym lub testatorem, które należą do wcześniejszego pokolenia, i od których wywodzi się zmarły lub testator. Innymi słowy, wstępnymi są przodkowie, czyli: rodzice, dziadkowie, pradziadkowie, itd.
Co ważne: jeżeli nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych od tego samego zbywcy następuje więcej niż jeden raz, do czystej wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się czystą wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych dotychczas od tego samego zbywcy w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok. Ponadto od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi.
Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.