System zabezpieczenia społecznego w Polsce przewiduje szereg świadczeń, zniżek, przywilejów i ulg, które mają na celu poprawę sytuacji materialnej osób emerytowanych. Mając świadomość dostępnych form wsparcia, seniorzy mogą skuteczniej planować swoją przyszłość finansową. Warunkiem otrzymania wielu świadczeń jest złożenie odpowiedniego wniosku.

Reklama

Obserwuj kanał Dziennik.pl na WhatsAppie

Trzynasta emerytura

To świadczenie dodatkowe przysługuje każdemu emerytowi i renciście. Jego wysokość została ustalona na poziomie najniższej emerytury obowiązującej od 1 marca 2024 roku, tj. 1780,96 zł brutto (1620,67 zł netto). Co istotne, wypłacane jest ono z urzędu, bez konieczności inicjatywy ze strony beneficjenta.

Reklama

Czternasta emerytura

Czternasta emerytura to dodatkowe świadczenie adresowane do seniorów o niższych dochodach. Wysokość tego dodatku jest zróżnicowana i wynosi od 39,50 zł do maksymalnie 1493,67 zł. Kwota wypłaty zależy bezpośrednio od wysokości podstawowego świadczenia emerytalnego. Osoby, których emerytura nie przekracza 2900 zł brutto, otrzymują maksymalną kwotę dodatku. Dla osób o wyższych emeryturach wysokość dodatku jest zmniejszana o złotówkę na każdą złotówkę przekraczającą ten próg.

Waloryzacja świadczeń

1 marca każdego roku przeprowadzana jest waloryzacja świadczeń emerytalnych, mająca na celu ochronę ich realnej wartości przed erozją inflacyjną. W tym roku emerytury zostały podwyższone o 12,12 proc., co przełożyło się na wzrost dochodów osób pobierających świadczenia.

Zasiłek celowy

Przysługuje osobom, których dochód nie pozwala na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych (np. żywność, leki, opał, odzież, naprawy w mieszkaniu, pogrzeb). W 2024 roku przysługuje osobom samotnym z dochodem poniżej 776 zł oraz gospodarstwom wieloosobowym z dochodem poniżej 600 zł na osobę.

PIT-0 dla pracujących seniorów

Osoby, które ukończyły odpowiednio 60. rok życia (kobiety) lub 65. rok życia (mężczyźni) i nadal pozostają aktywne zawodowo, mogą skorzystać ze zwolnienia podatkowego PIT-0. Ulga ta obejmuje przychody osiągnięte z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia lub prowadzenia działalności gospodarczej, do wysokości 85 528 złotych rocznie. Warunkiem jest rezygnacja z pobierania emerytury oraz podleganie ubezpieczeniom społecznym.

Zwolnienie z podatku od emerytury

Osoby po 75. roku życia mogą być zwolnione z podatku dochodowego od emerytury pod warunkiem, że wysokość świadczenia nie przekroczy ustalonego limitu.

Darmowe leki 65+

Program bezpłatnych leków skierowany jest do osób, które ukończyły 65. rok życia. Warunkiem skorzystania z benefitów programu jest posiadanie recepty oznaczonej literą "S". W 2024 roku lista refundowanych leków, dostępnych bezpłatnie dla seniorów, liczy ponad 3700 pozycji.

Dodatek pielęgnacyjny

Osoby, które ukończyły 75 lat, otrzymują automatycznie dodatek w wysokości 330,07 zł miesięcznie. Świadczenie to nie przysługuje jednak osobom przebywającym w placówkach opiekuńczych.

Zasiłek pielęgnacyjny

Zasiłek pielęgnacyjny to nie to samo, co dodatek pielęgnacyjny. To świadczenie przysługuje osobom powyżej 75. roku życia i wynosi 215,84 zł miesięcznie.

500 plus dla seniora

Osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji mogą ubiegać się o świadczenie uzupełniające, potocznie nazywane "500+ dla seniora", pod warunkiem spełnienia kryterium dochodowego w wysokości 2419,33 zł brutto miesięcznie od 1 marca 2024 roku.

200 plus dla seniora

200 plus dla seniora to nowe świadczenie, wypłacane dla seniorów strażaków ochotników i ratowników górskich.

Program MAMA 4+

Świadczenie uzupełniające przysługuje kobietom, które wychowały co najmniej czworo dzieci i z tego powodu nie podjęły lub zrezygnowały z pracy zawodowej po ukończeniu 60. roku życia. Maksymalna wysokość świadczenia jest równoważna minimalnej emeryturze i wynosi 1780,96 zł brutto. Aby uzyskać świadczenie, należy złożyć odpowiedni wniosek w ZUS wraz z wymaganą dokumentacją.

Świadczenie dla wdowy lub wdowca

Po śmierci osoby pobierającej emeryturę rodzina może otrzymać w postaci świadczenia niezrealizowanego ostatnią emeryturę zmarłego, jeśli pieniądze nie zostały wcześniej wypłacone. Dotyczy to świadczenia podstawowego, bez uwzględniania np. "trzynastek".

Zniżki na komunikację miejską i PKP

Osoby starsze mogą korzystać z ulgowych taryf w komunikacji miejskiej, a w niektórych przypadkach z bezpłatnych przejazdów. Ponadto przewoźnik kolejowy PKP Intercity oferuje 30-procentowy rabat na bilety dla osób, które ukończyły 60. rok życia. Zniżki te można uzyskać zarówno w kasach biletowych, jak i za pośrednictwem aplikacji mobilnej oraz strony internetowej przewoźnika.

Abonament RTV

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, osoby, które ukończyły 75. rok życia, są zwolnione z opłaty abonamentowej. Ponadto, seniorzy po 60. roku życia, których dochody nie przekraczają połowy średniej krajowej, mogą ubiegać się o zwolnienie z tego obowiązku pod warunkiem posiadania prawa do emerytury.

Tańsze bilety w teatrach, muzeach, ogrodach zoologicznych i botanicznych

Osoby starsze mogą cieszyć się bogatym życiem kulturalnym, korzystając z licznych zniżek. Teatry, muzea, ogrody zoologiczne i botaniczne oferują specjalne, tańsze bilety dla seniorów.

Dodatek osłonowy i ulga na prąd

Wysokość świadczenia finansowego określanego jako dodatek osłonowy jest uzależniona od poziomu dochodów gospodarstwa domowego oraz liczby jego członków. Jak czytamy na stronie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, wsparcie to przysługuje osobom samotnie gospodarującym, których miesięczny dochód nie przekracza 2100 złotych, oraz rodzinom, w których średni miesięczny dochód na osobę nie jest wyższy niż 1500 złotych. Środki finansowe na wypłatę dodatku osłonowego pochodzą z budżetu państwa i są przekazywane do gmin.

Programy wsparcia seniorów

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oferuje seniorom szereg świadczeń wykraczających poza emerytury i ubezpieczenia społeczne. Najpopularniejsze to:

  • Program Opieka 75+: Dedykowany osobom powyżej 75. roku życia, samotnym lub samotnie gospodarującym, a także pozostającym w rodzinach. Realizowany przez samorządy i zapewniający usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania seniora.
  • Program wieloletni na rzecz Osób Starszych "Aktywni plus" na lata 2021–2025: Skupia się na aktywizacji seniorów i zwiększeniu ich udziału w życiu społecznym.
  • Program wieloletni "Senior plus" na lata 2021-2025: Kontynuacja wcześniejszego programu z lat 2015-2020. Zapewnia dofinansowanie samorządom terytorialnym na tworzenie i prowadzenie placówek typu „Senior plus”, tj. Dziennych Domów i Klubów "Senior plus". Celem programu jest poprawa dostępności miejsc w tego typu ośrodkach oraz zwiększenie aktywności społecznej seniorów.

Dodatki dla kombatantów i osób represjonowanych

  • Dodatek kombatancki: Osoby, które walczyły o niepodległość Polski i otrzymały tytuł kombatanta, mogą liczyć na dodatkowe wsparcie finansowe. Emeryci i renciści z tym tytułem otrzymują comiesięczny dodatek w wysokości 330,07 zł (stan na 2024 rok), jako wyraz uznania dla ich patriotycznej postawy.
  • Dodatek za tajne nauczanie: Nauczyciele, którzy w trudnych warunkach II wojny światowej kontynuowali edukację młodego pokolenia, prowadząc tajne lekcje, są honorowani dodatkowym świadczeniem. Niezależnie od tego, czy nauczali w okupowanej Polsce, czy poza jej granicami, mogą liczyć na comiesięczny dodatek w wysokości 330,07 zł (stan na 2024 rok).

Polecamy miesięczną subskrypcję cyfrową DGP - Pakiet Premium