Dodatki do emerytury 2023. Co przysługuje po 65., a co po 70. roku życia?

Podstawowa emerytura wypłacana przez ZUS jest obecnie uzupełniona o roczny dodatek, czyli tzw. 13. emeryturę. Przysługuje ona wszystkim emerytom i rencistom, niezależnie od tego jaka jest wysokość podstawowego świadczenia. W tym przypadku nie ma konieczności składania wniosku, bowiem ZUS dokonuje wypłaty automatycznie. Kolejny roczny benefit to 14. emerytura. Jest ona przeznaczona dla seniorów otrzymujących najniższe świadczenia (do 2900 zł brutto) i nie wymaga składania wniosku. Na tym etapie zazwyczaj kończy się wiedza dotycząca dodatków do emerytury. Wielu seniorów nie zdaje sobie sprawy, że przysługują im pewne świadczenia, związane m.in. z doświadczeniami z czasów II wojny światowej. Poniżej lista dodatków, o które można się ubiegać.

Dodatek pielęgnacyjny do emerytury

To najpopularniejsze dodatkowe świadczenie, z którego mogą skorzystać osoby uprawnione do renty lub emerytury, uznane za całkowicie niezdolne do pracy oraz samodzielnej egzystencji. W tym przypadku konieczne jest uzyskanie zaświadczenia o stanie zdrowia od lekarza rodzinnego (na druku OL-9), zgromadzenie dokumentacji medycznej potwierdzającej niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji, a następnie wypełnienie wniosku. Komplet dokumentów należy złożyć w ZUS-ie. Po rozpatrzeniu wniosku i uzyskaniu potwierdzenia od lekarza orzecznika z ZUS-u, wnioskodawca otrzyma informację o przyznaniu lub nieprzyznaniu dodatku. ZUS ma na to 30 dni.

Dodatek do emerytury po 75. roku życia jest przyznawany z urzędu. Oznacza to, że seniorzy w tym wieku nie muszą składać wniosku i zaświadczenia o stanie zdrowia. Świadczenie pielęgnacyjne jest wypłacane razem z emeryturą. Należy zaznaczyć, że dodatek nie przysługuje osobom, które przebywają w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym lub opiekuńczo-leczniczym dłużej niż 2 tygodnie w miesiącu. Od 1 marca 2023 r. dodatek pielęgnacyjny wynosi 294,39 zł i jest corocznie waloryzowany.

Dodatek kombatancki oraz kompensacyjny

Osoby pobierające emeryturę lub rentę, będące kombatantem lub ofiarą represji, mogą liczyć na kolejne dodatki do emerytury ー kombatancki oraz kompensacyjny. W tym przypadku konieczne jest złożenie wniosku, do którego należy dołączyć zaświadczenie potwierdzające uprawnienia kombatanckie. ZUS ma 30 dni na podjęcie decyzji. Wysokość dodatku kombatanckiego wynosi 294,39 zł, zaś kompensacyjnego 44,16 zł. Oba z nich są poddawane corocznej waloryzacji. Warto zaznaczyć, że drugie świadczenie to także dodatek do emerytury dla wdowy po kombatancie lub osobie represjonowanej.

Dodatki do emerytury: Dodatek dla przymusowo zatrudnianych

Byli żołnierze, którzy w latach 1949-1959 byli przymusowo zatrudnieni w kopalniach węgla, kamieniołomach oraz zakładach rud uranowych mogą skorzystać z kolejnego dodatku, wypłacanego razem z emeryturą lub rentą. Aby uzyskać świadczenie, trzeba złożyć wniosek i dołączyć zaświadczenie Wojskowej Komendy Uzupełnień, potwierdzające rodzaj i okres przymusowego zatrudnienia. Wysokość dodatku to 294,39 zł.

Należy zaznaczyć, że osoby, które mają ustalone prawo do dodatku dla przymusowo zatrudnianych, a jednocześnie do dodatku kombatanckiego, za tajne nauczanie, dla osób deportowanych lub określonego w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników, mogą skorzystać tylko z jednego, wybranego świadczenia.

Dodatek do emerytury za tajne nauczanie

Osoby, które są nauczycielami i w czasie II wojny światowej prowadziły tajne nauczanie mogą otrzymać dodatek do emerytury w wysokości 294,39 zł. To świadczenie przysługuje także osobom, które przed 1 września 1939 r. nauczały w języku polskim w polskich szkołach znajdujących się na terenie III Rzeszy lub byłego Wolnego Miasta Gdańska. Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie z kuratorium oświaty.

Dodatek dla weterana poszkodowanego

Za weterana poszkodowanego uznawana jest osoba, która została skierowana do działań poza granicami państwa i doznała uszczerbku na zdrowiu z powodu wypadku lub choroby, w następstwie tych działań. Taki status przyznaje minister obrony narodowej, minister właściwy do spraw wewnętrznych lub szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Wysokość dodatku jest uzależniona od procentu uszczerbku na zdrowiu i może wynosić od 10 proc. do 80 proc. kwoty najniższej emerytury. Aby otrzymać dodatek, trzeba złożyć wniosek i decyzję o przyznaniu statusu weterana poszkodowanego.

Dodatki do emerytury 2023 ー z jakich świadczeń można jeszcze skorzystać?

Osoby, które mają za sobą doświadczenia wojenne mogą skorzystać także ze świadczenia pieniężnego dla osób deportowanych, poddanych represjom. Wysokość dodatku jest zależna od liczby pełnych miesięcy pracy przymusowej (liczone od 6 do 20 miesięcy). Jego wartość mieści się w zakresie od 14,76 zł do 294,39 zł. Konieczne jest złożenie wniosku, opinii stowarzyszenia osób poszkodowanych oraz dokumentów potwierdzających rodzaj i okres represji.

Jeszcze innym dodatkiem jest świadczenie dla cywilnych niewidomych ofiar wojny. Oprócz wniosku, trzeba złożyć orzeczenie o uznaniu za inwalidę I lub II grupy, ewentualnie orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy z powodu utraty wzroku, a ponadto zaświadczenie o utracie wzroku (wystawione przez okulistę) i dowody potwierdzające okoliczności wypadku. Wysokość świadczenia jest równa rencie socjalnej i w 2023 r. wynosi 1588,44 zł.

Inne dodatki do emerytury mają formę ryczałtu lub ekwiwalentu. Do tej grupy zalicza się m.in. ryczałt energetyczny, ekwiwalent pieniężny z tytułu bezpłatnego węgla, z tytułu prawa do bezpłatnego węgla dla osób uprawnionych z przedsiębiorstw robót górniczych, a także ekwiwalent dla byłych pracowników kolei.