Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) przygotowało projekt nowelizacji przepisów dotyczących domów pomocy społecznej (DPS), który wprowadza trzy kluczowe zmiany. Jak poinformował Portal Samorządowy, celem tych zmian jest przede wszystkim deinstytucjonalizacja opieki, uregulowanie kwestii przebywania dzieci w DPS-ach, a także wprowadzenie możliwości pociągnięcia do płatności za pobyt osób związanych z podopiecznymi umowami dożywocia.
System płatności za pobyt w DPS-ie do zmiany
Jak zapowiedziała wiceminister rodziny Katarzyna Nowakowska, specjalistyczne placówki opiekuńczo-wychowawcze są tymi, które powinny pełnić rolę opiekuńczo-wychowawczą nad dziećmi z niepełnosprawnością. Według niej domy pomocy społecznej to nie są jednak placówki specjalistyczne skierowane do dzieci.
System ochrony zdrowia się zmienia
Dodała, że zmieni się również system płatności za pobyt w DPS-ie, w tym obligatoryjne zwolnienie z odpłatności członka rodziny. Tłumaczyła, że jest to co prawda możliwe już teraz, wymaga jednak długiej procedury. Do zmiany będzie również właściwość osoby, która opłaca dom pomocy społecznej. W przypadku osób ubezwłasnowolnionych będzie to gmina właściwa do kierowania i odpłatności. Jednak minister poinformowała, że projektowane przepisy odnoszą się do obowiązującego porządku prawnego i nie biorą pod uwagę prac Ministerstwa Sprawiedliwości nad zniesieniem instytucji ubezwłasnowolnienia.
Nowakowska poinformowała o rozszerzeniu katalogu osób, które mogą być pociągnięte do odpowiedzialności finansowej. Zmiana dotyczy beneficjentów umowy dożywocia, czyli osób, które otrzymały nieruchomości od podopiecznych.
Zabezpieczenie interesów osób, które trafiają do DPS-ów
To jest przede wszystkim zabezpieczenie interesów osób, które do domu pomocy społecznej trafiają w wyniku choćby czasem oszustwa - bo to też się zdarza i musimy tutaj zabezpieczyć prawa tych osób - komentowała minister.
Dodatków ustawa będzie rozszerzała możliwości kontroli wojewody w domach pomocy społecznej o zakres dotyczący praw przestrzegania praw przebywających tam osób. W tym momencie ta kontrola raczej dotyczy kwestii organizacyjno-formalnych i chcemy poszerzyć, żeby rzeczywiście ona dotyczyła również jakości usług (...), ale również przestrzegania praw osób - by nie było wątpliwości, że takie uprawnienia wojewoda również ma - tłumaczyła.
Według danych podanych przez Portal Samorządowy, w Polsce funkcjonowały 824 domy pomocy społecznej.
Domy Pomocy Społecznej w Polsce
Z tych 824 placówek, 175 domów było przeznaczonych dla osób przewlekle chorych psychicznie, co stanowi największą grupę. Co ciekawe, tylko jeden dom pomocy społecznej był dedykowany osobom uzależnionym od alkoholu, co jest najniższą liczbą. Łącznie we wszystkich domach pomocy społecznej, na koniec grudnia 2024 roku, przebywało blisko 80 tysięcy osób. Warto zaznaczyć, że spośród nich, niemal 17 tysięcy mieszkańców trafiło do tych placówek jeszcze przed rokiem 2004.