Raport "Win-win: How empowering women can benefit Central and Eastern Europe” ("Wygrana wszystkich stron: Jak wzmocnienie pozycji kobiet może przynieść korzyści Europie Środkowo-Wschodniej") analizuje sytuację kobiet w naszej części Europy i korzyści z ich większego zaangażowania na rynku pracy.
Jak powiedziała podczas spotkania prasowego autorka raportu i ekspertka McKinsey & Company Kamila Kawecka, w Polsce udział kobiet na rynku pracy jest o jedną czwartą niższy niż w krajach nordyckich, ponadto trzy razy mniej kobiet pracuje na pół etatu w porównaniu z Europą Zachodnią. - Mała popularność pracy w niepełnym wymiarze dotyczy też mężczyzn. U nas albo pracuje się na cały etat albo wcale, co pokazuje małą elastyczność na rynku pracy - podkreśliła ekspertka.
W raporcie zauważono, że choć Polki stanowią 52 proc. populacji kraju i 66 proc. absolwentów wyższych uczelni, ich udział na rynku pracy wynosi tylko 45 proc. Autorzy raportu szacują, że zwiększenie potencjału ekonomicznego kobiet mogłoby przełożyć się do 2030 r. na wzrost PKB Polski o 9 proc., czyli równowartość prawie 300 mld złotych rocznie. Ich zdaniem można by to osiągnąć poprzez zwiększenie liczby kobiet na rynku pracy, zwiększenie liczby płatnych godzin przepracowanych przez kobiety (kobiety częściej biorą bezpłatne urlopy na opiekę nad dziećmi czy osobami starszymi) oraz większą reprezentację kobiet w sektorach o największej produktywności, jak przemysł czy technologia i komunikacja.
Aktywizacja kobiet lekiem na niedobór pracowników
Kawecka zauważyła, że aktywizacja zawodowa kobiet może pomóc w rozwiązaniu problemu z niedoborem pracowników. - W tej chwili w Polsce brakuje ok. 125 tys. pracowników. Jeśli gospodarka wróci do tempa wzrostu sprzed pandemii, liczba ta może sięgnąć w 2030 r. nawet 455 tysięcy. Z drugiej strony, polski rynek pracy mogłoby zasilić nawet 820 tysięcy kobiet. Potrzebne jest jednak działanie na rzecz eliminacji nierówności płci – powiedziała ekspertka.
Według McKinsey & Company, największy wzrost zapotrzebowania na pracowników będzie w opiece zdrowotnej, handlu oraz przemyśle wytwórczym. W tych branżach już teraz pracuje blisko połowa wszystkich aktywnych zawodowo kobiet w Polsce. Można więc liczyć na to, że kobiety pomogą w zapełnieniu nowo utworzonych miejsc pracy - zaznaczono.
"Im wyższe stanowiska, tym udział kobiet mniejszy"
Współautor raportu Paweł Nawrocki zwrócił uwagę, że im wyższe stanowiska, tym udział kobiet jest mniejszy: wśród menadżerów kobiety stanowią 43 proc., natomiast wśród wyższej kadry zarządzającej - tylko 15 proc., a wśród prezesów - 6 proc. Podkreślił, że nie wynika to z braku ambicji kobiet.
- Według naszego badania ok. 70 proc. zarówno kobiet, jak i mężczyzn, chciałoby dostać awans, a powyżej 40 proc. kobiet i mężczyzn chciałoby zostać członkami zarządu. Barierą dla kobiet jest natomiast praca na dwie zmiany: więcej kobiet niż mężczyzn ma problem z utrzymaniem równowagi między pracą a życiem prywatnym, kobiety wykonują też większość prac domowych. Widzimy też, że ojcowie nie wykorzystują urlopów ojcowskich, a ciężar opieki nad dziećmi i często rezygnacji z kariery zawodowej ciąży na kobietach - stwierdził Nawrocki. Dodał, że pandemia spowodowała, że kobiety w dużo większym stopniu odczuwają wzrost obowiązków poza pracą.
Wśród działań, które mogą pomóc osiągnąć równość płci na rynku pracy, w raporcie wymieniono m.in. programy szkoleniowe i rekrutacyjne dla kobiet w dynamicznie rozwijających się sektorach gospodarki, rozwijanie kompetencji, wspieranie młodych w podejmowaniu świadomych decyzji dotyczących pracy zawodowej oraz elastyczne modele pracy (w niepełnym wymiarze, praca zdalna, elastyczne godziny pracy), które mogłyby ułatwiać powrót kobietom do pracy po urodzeniu dziecka. Wskazano też na potrzebę zwiększenia dostępności usług opieki nad dziećmi oraz spopularyzowanie korzystania z płatnych urlopów ojcowskich.
W badaniu wzięło udział ponad 3 tys. pracujących kobiet i mężczyzn z Czech, Węgier i Polski. Zrealizowano je w kwietniu i maju br. Przeprowadzono też 30 wywiadów z kadrą zarządzającą dużych firm.