Emerytura w wieku 40 i 45 lat? Na taki przywilej może w Polsce liczyć jedna grupa

Choć większość Polaków może liczyć na emeryturę dopiero po ukończeniu 60 lub 65 roku życia, istnieją grupy zawodowe, których przedstawiciele już teraz mogą przejść na wcześniejsze świadczenie. Obecnie trwają prace, by jednej z tych grup jeszcze bardziej obniżyć wiek emerytalny – nawet do 40 lat dla kobiet i 45 lat dla mężczyzn. Propozycje te budzą jednak duże kontrowersje – zarówno wśród polityków, jak i ekspertów rynku pracy. Co zakłada projekt? Kto miałby skorzystać z takiego przywileju i jakie są alternatywy?

Obniżenie wieku emerytalnego – projekt ustawy

Nowa inicjatywa legislacyjna pojawiła się 18 grudnia 2024 roku, kiedy to grupa 24 senatorów złożyła projekt o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o emeryturach pomostowych. Projekt ten zakłada obniżenie wieku emerytalnego dla tancerzy baletowych do 40 lat w przypadku kobiet i 45 lat w przypadku mężczyzn.

13 marca 2025 roku senat zatwierdził nowe regulacje. Za jej przyjęciem opowiedziało się 82 senatorów, jedna osoba zagłosowała przeciw, a trzy wstrzymały się od głosu. Teraz o dalszym losie przepisów zadecyduje Sejm

Emerytura dla tancerzy baletowych – obowiązujące przepisy

Obecnie tancerzy baletowych obowiązują ogólne zasady emerytalne, co oznacza, że kobiety mogą przejść na emeryturę w wieku 60 lat, a mężczyźni w wieku 65 lat. Jednak działalność artystyczna jako tancerz zawodowy wykonujący prace związane z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym uznana została za pracę w szczególnych warunkach, dlatego tancerzom baletowym już teraz przysługuje prawo do emerytury pomostowej, o którą ubiegać się można 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego, czyli w wieku 55 lat w przypadku kobiet i 60 lat w przypadku mężczyzn, pod warunkiem wykonywanie pracy w szczególnych warunkach przez odpowiednio długi okres. Jednak nadal nie jest to wiek tak niski, jak przewiduje nowy projekt.

Proponowane zmiany w emeryturach dla tancerzy baletowych

Główną zmianą zakładaną przez nową ustawę jest obniżenie wieku emerytalnego tancerzy baletowych o 15-20 lat. Wiek emerytalny dla tancerzy baletowych od 1 stycznia 2026 roku może wyglądać następująco:

• 40 lat - w przypadku kobiet;
• 45 lat - w przypadku mężczyzn.

Co ważne, nowe regulacje gwarantują, że świadczenia dla tej grupy zawodowej nie będą niższe niż minimalna emerytura krajowa. Ma to stanowić zabezpieczenie dla osób, które po przejściu na emeryturę w zawodzie tancerza baletowego nie są w stanie podjąć pracy w innym miejscu ze względu na stan zdrowia.

Kto będzie mógł przejść na emeryturę w wieku 40 i 45 lat?

Aby otrzymać świadczenie emerytalne w wieku 40 i 45 lat należy:

• posiadać tytuł zawodowego tancerza,
• przepracować co najmniej 20 lat w zawodzie tancerza.

Nie ma planów rozszerzenia przepisów na inne grupy artystów, takich jak: aktorzy, muzycy czy technicy sceniczni.

Wcześniejsze emerytury dla tancerzy baletowych – sprzeciw Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej

Choć projekt uzyskał poparcie Senatu, napotkał sprzeciw ze strony Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Resort wskazuje, że propozycje są kosztowne i trudne do uzasadnienia w kontekście obowiązującego systemu emerytalnego.

Ministerstwo argumentuje, że obniżenie wieku emerytalnego dla jednej, wąskiej grupy zawodowej może stworzyć niebezpieczny precedens i prowadzić do lawiny podobnych żądań ze strony innych profesji. Dodatkowo, w opinii resortu, współczesny rynek pracy daje większe możliwości przekwalifikowania i kontynuowania aktywności zawodowej, co powinno być preferowanym rozwiązaniem zamiast bardzo wczesnej emerytury.

Alternatywa dla wcześniejszej emerytury tancerzy baletowych

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przedstawiło alternatywną propozycję dla tancerzy kończących karierę zawodową – program umożliwiający przekwalifikowanie zawodowe. Pomysł ten został wstępnie pozytywnie oceniony przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Zakłada on m.in.:

• pomoc doradców zawodowych,
• finansowanie szkoleń, kursów oraz studiów podyplomowych,
• organizację praktyk i staży u nowych pracodawców,
• wsparcie finansowe dla firm zatrudniających byłych artystów,
• dofinansowanie zakładania własnej działalności gospodarczej.

Emerytura w wieku 40 i 45 lat – co dalej z projektem?

Jeśli projekt zyska akceptację, nowe regulacje mają zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2026 roku. Nadal jednak nie ma pewności, czy propozycja uzyska poparcie większości parlamentarnej. Dyskusja na temat miejsca tancerzy baletowych w systemie emerytalnym wciąż budzi wiele emocji i trwa.