- Umowa o dzieło
- Umowa zlecenia
- Kiedy student nie jest zwolniony ze składek?
- Kto jest studentem?
- Umowa o pracę
Studenci w Polsce stanowią specyficzną grupę na rynku pracy, a zasady opłacania składek do ZUS zależą od rodzaju zawartej umowy. Oto najważniejsze kwestie, które trzeba znać.
Umowa o dzieło
Umowa o dzieło z zasady nie wymaga opłacania składek do ZUS, i to niezależnie od tego, czy pracownik ma status studenta, czy nie.
Ważne
Istnieje jednak ważny wyjątek: jeśli student wykonuje dzieło na rzecz pracodawcy, u którego jest już zatrudniony na umowę o pracę, lub podpisuje umowę o dzieło z innym podmiotem, ale wykonuje ją na rzecz swojego pracodawcy, wówczas pracodawca ma obowiązek opłacić wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne od tej umowy. W takim wypadku podstawa składek to suma wynagrodzeń z obu umów.
Umowa zlecenia
Jeśli student nie ukończył jeszcze 26 lat, umowa zlecenia jest bardzo korzystnym rozwiązaniem dla obu stron. Zleceniodawca jest zwolniony z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy student posiada ten status przez cały okres trwania umowy.
Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik ZUS województwa opolskiego, podkreśla, że "darmowa" umowa zlecenia kończy się w momencie ukończenia 26 lat. Po przekroczeniu tego wieku, od wynagrodzenia z umowy zlecenia należy już odprowadzać składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe) oraz na ubezpieczenie zdrowotne. Ubezpieczenie chorobowe w tym przypadku pozostaje dobrowolne.
Kiedy student nie jest zwolniony ze składek?
Zwolenie ze składek nie dotyczy sytuacji, gdy student podpisuje umowę zlecenia z własnym pracodawcą, u którego ma już umowę o pracę. Wtedy umowa zlecenia jest traktowana jak umowa o pracę, a pracodawca musi opłacić wszystkie składki. Podobna sytuacja występuje, gdy student podpisze umowę zlecenia z innym podmiotem, ale pracuje na rzecz swojego pracodawcy.
Ubezpieczenie chorobowe na umowie zlecenia jest dobrowolne. Student może zgłosić się do niego za pośrednictwem zleceniodawcy. Dzięki temu, w razie zwolnienia lekarskiego, ma prawo do płatnego zasiłku.
Kto jest studentem?
Dla celów ZUS, status studenta liczy się od dnia immatrykulacji do dnia złożenia egzaminu dyplomowego lub skreślenia z listy studentów. Co ważne, na zwolnienie ze składek nie ma wpływu obywatelstwo - studenci-obcokrajowcy poniżej 26. roku życia również są z nich zwolnieni. Warto pamiętać, że uczestnicy studiów doktoranckich i podyplomowych nie są traktowani jako studenci, nawet jeśli mają mniej niż 26 lat.
Umowa o pracę
Umowa o pracę ze studentem wiąże się z obowiązkowymi składkami na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe) oraz ubezpieczenie zdrowotne. W tym przypadku wiek studenta nie ma znaczenia. Pracodawca ma obowiązek zgłosić pracownika do ZUS w ciągu 7 dni od rozpoczęcia pracy. Mimo konieczności odprowadzania składek, umowa o pracę oferuje studentowi wiele korzyści, takich jak:
- Generowanie kapitału emerytalnego na koncie w ZUS.
- Prawo do zasiłku chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego.
- Prawo do płatnego urlopu oraz wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych.
Jak sprawdzić, czy pracodawca odprowadza składki?
Każdy pracownik ma prawo zweryfikować, czy pracodawca regularnie odprowadza za niego składki. Można to zrobić na kilka sposobów:
- Osobiście w placówce ZUS, okazując dowód tożsamości.
- Pisemnie, wysyłając wypełniony formularz ZUS ZZU.
- Przez Platformę Usług Elektronicznych ZUS (PUE), w zakładce "Ubezpieczenia i płatnicy".
- Korzystając z e-wizyty, czyli wideorozmowy z pracownikiem ZUS.