Najbardziej znaną formą wsparcia wakacyjnego pozostają tzw. "wczasy pod gruszą", czyli dopłaty z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Fundusz ten działa w firmach zatrudniających co najmniej 50 pracowników, ale mniejsi pracodawcy mogą go tworzyć dobrowolnie. Aby otrzymać "gruszę", pracownik musi wykorzystać co najmniej 14 dni urlopu wypoczynkowego i złożyć odpowiedni wniosek. Wysokość dofinansowania zależy od dochodu na członka rodziny – im niższy dochód, tym wyższe wsparcie.
Jak podaje Grupa Progres, w 2025 roku podstawowy odpis na jednego pracownika wynosi 2 723,40 zł, a dla pracujących w szczególnie uciążliwych warunkach – 3 631,20 zł. Na wsparcie mogą liczyć również pracownicy młodociani. Przeciętna wypłacana kwota w firmach to od 800 do 1 200 zł, choć niektóre przedsiębiorstwa oferują nawet do 3 000 zł. Świadczenie to jest zwolnione z podatku dochodowego do 1 000 zł (dla pracujących) lub 4 500 zł (dla emerytów i rencistów). Powyżej tych limitów podlega opodatkowaniu i składkom ZUS.
Kamila Mania z Grupy Progres podkreśla: "Grusza to klasyka, ale wachlarz możliwości jest znacznie szerszy. Pracownicy mogą dziś korzystać z całego spektrum form wsparcia – od świadczeń ustawowych, przez dobrowolne premie, aż po lokalne bony. Co ważne, wiele z tych opcji nie jest uzależnionych od sytuacji dochodowej – co daje większą swobodę i równość w dostępie do wypoczynku."
Świadczenie urlopowe i lokalne bony
Jeśli firma nie prowadzi ZFŚS, alternatywą jest świadczenie urlopowe. Pracodawcy zatrudniający od 20 do 50 osób, którzy nie utworzyli funduszu socjalnego, a w zakładzie działa zakładowa organizacja związkowa, mogą wypłacać to świadczenie. Jego wysokość nie może przekroczyć rocznego odpisu podstawowego na ZFŚS, co oznacza, że w 2025 roku to maksymalnie od 2 723 zł do 3 631 zł. Świadczenie urlopowe, w przeciwieństwie do "gruszy", nie zależy od dochodu ani długości urlopu.
Choć ogólnopolski bon turystyczny zakończył działanie w 2023 roku, niektóre samorządy wprowadzają własne, lokalne programy wsparcia wypoczynku. Przykładem jest Podlaski Bon Turystyczny 2025, który wystartował w kwietniu. Oferuje on mieszkańcom dofinansowanie do noclegów w formie cyfrowego kodu QR, z kwotami do 400 zł w zależności od standardu obiektu. Program nie jest ograniczony kryterium dochodowym. Podobne inicjatywy, jak Mazurski Bon Turystyczny, mają ruszyć jesienią 2025 roku.
Dobrowolne dopłaty pracodawców. Premie i vouchery
Coraz więcej firm decyduje się na dobrowolne dopłaty wakacyjne z własnych środków, niezależnie od ZFŚS. Jak podaje Grupa Progres, co trzecia badana przez nich firma oferuje takie wsparcie. Pracodawcy zapewniają pracownikom jednorazowe premie urlopowe, vouchery do biur podróży, doładowania kart prepaidowych czy dopłaty do wypoczynku dzieci. Wysokość takiego wsparcia często sięga od 1 000 do 3 000 zł, a warunki ustalają indywidualnie firmy. Niektóre oferują nawet pożyczki wakacyjne z preferencyjnym oprocentowaniem, co pozwala rozłożyć koszty urlopu na raty.
W obliczu wysokiej inflacji i rosnących kosztów życia, tego rodzaju świadczenia stają się kluczowym elementem pakietu pozapłacowego. Dla pracowników oznaczają realne oszczędności, a dla pracodawców – skuteczne narzędzie motywacji i budowania lojalności.