Przepisy, które obowiązują od 1 stycznia br., wprowadziły zwolnienie dla wynagrodzeń za udzielenie pomocy służbom państwowym (m.in. policja, ABW, CBA), które wypłacane są z funduszu operacyjnego. Dotychczas były one objęte 20-proc. zryczałtowanym podatkiem.
Teraz na wniosek ministra spraw wewnętrznych i administracji z daniny zwolniona ma być też pomoc finansowa, jaką od policji otrzymują osoby przez nią chronione na podstawie przepisów o świadku koronnym (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1197) oraz o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 21). PIT nie będzie trzeba też płacić od świadczeń dla informatorów pomagających organom ścigania.
Dziś w tych przypadkach (zarówno dotyczących świadków, jak i informatorów) otrzymana pomoc stanowi przychód z innych źródeł. Oznacza to, że wypłacający powinien wystawić PIT-8C, a otrzymujący wykazać otrzymane sumy w zeznaniu podatkowym. Zmiany zostały przyjęte przez Stały Komitet Rady Ministrów i mają wejść w życie ze skutkiem od 1 stycznia 2018 r.
Od 12 zł do ponad 4 tys. zł
Skruszony przestępca może dostać nieoopodatkowaną pomoc finansową od państwa, gdy nie ma źródła utrzymania i nie może podjąć pracy, bo mogłoby to spowodować zagrożenie jego zdrowia lub życia. Albo zwyczajnie nie ma możliwości zatrudnienia. Miesięczne świadczenie dla świadka koronnego może obecnie wynosić maksymalnie 4255,59 zł – tyle, ile przeciętne wynagrodzenie w gospodarce z poprzedniego kwartału (na bazie danych GUS). Na ochronę osoby małoletniej można przyznać maksymalnie połowę tej kwoty. W szczególnie uzasadnionych przypadkach wysokość wypłat może być jednak większa.
Z preferencji podatkowej skorzystają też pozostali świadkowie, a także pokrzywdzeni. Zwolniona z PIT będzie pomoc finansowa w wysokości do 3,5 tys. zł (a w przypadku małoletniego do 2 tys. zł) przeznaczona na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych czy wynajęcie mieszkania. Mogą na nią liczyć osoby chronione, które w związku z zagrożeniem musiały zmienić miejsce pobytu.
Policja nie ujawnia liczby osób korzystających ze świadczeń przyznawanych na podstawie ustawy o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka. Nie wiadomo też, ile w sumie państwo przeznacza na wsparcie świadków koronnych.
Zwolnione z podatku mają być także osoby o statusie tzw. małego świadka koronnego. Chodzi o członków grup przestępczych, którzy ujawniają organom ścigania ważne informacje dotyczące osób uczestniczących w przestępstwach oraz istotne okoliczności ich popełnienia. W zamian sądy stosują wobec nich nadzwyczajne złagodzenie kary lub zawieszenie jej wykonania. W razie objęcia ich ochroną mogą liczyć na podobną pomoc jak świadkowie koronni czy osoby objęte programem ochrony świadków.
Konieczność odprowadzenia podatku od tego rodzaju wypłat mogłaby narażać na niebezpieczeństwo osoby chronione przez policję. Istniałoby ryzyko wycieku informacji, które mogłyby się przyczynić do identyfikacji ich tożsamości lub miejsca pobytu - argumentują projektodawcy.
Chętni do współpracy
Zgodnie z przepisami obowiązującymi od stycznia nie są opodatkowane wynagrodzenia wypłacane z funduszu operacyjnego. Dysponują nimi m.in. policja, Służba Celno-Skarbowa, Straż Graniczna, Służba Kontrwywiadu Wojskowego, Służba Wywiadu Wojskowego, Żandarmeria Wojskowa, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencja Wywiadu i Centralne Biuro Antykorupcyjne. Dane pokazują, że w zdecydowanej większości przypadków osoba udzielająca pomocy organom otrzymuje wypłaty od 12 zł do 1000 zł. Kwoty podatku odprowadzane od takich sum są więc niewielkie. Niemniej likwidacja obowiązku podatkowego zwiększy wysokość świadczeń, co niektórych może zachęcić do współpracy ze służbami - uzasadniało Ministerstwo Finansów jeszcze na etapie prac nad zmianami.
Ale zdaniem Mariusza Korzeba, eksperta Pracodawców RP, zwolnienie z PIT nie będzie miało większego wpływu na liczbę osób wspierających organy ścigania. Natomiast zmiany będą miały istotne znaczenie, jeśli chodzi o ochronę świadków. Osoby otrzymujące wynagrodzenie nie będą zobowiązane do jego wykazywania w zeznaniach podatkowych - wyjaśnia. Ograniczona zatem zostanie liczba podmiotów, które będą posiadać wiedzę o ich współpracy.
Etap legislacyjny: Projekt zmian ustawy nowelizującej niektóre przepisy w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności i ustawy nowelizującej przepisy o PIT, CIT oraz o ryczałcie ewidencjonowanym - czeka na przyjęcie przez rząd