Za nowelizacją zagłosowało 227 posłów, ośmiu było przeciw, zaś 214 wstrzymało się od głosu. Wcześniej Sejm odrzucił 10 poprawek złożonych przez klub KO w drugim czytaniu do tej noweli; poprawki te zmierzały do wykreślenia części z głównych zapisów ustawy. Nowelizacja trafi teraz do prac w Senacie.

Reklama

Zmiany przygotowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości mają - według autorów - przyspieszyć i uprościć postępowania cywilne, szczególnie postępowania uproszczone oraz sprawy gospodarcze. Uchwalona w czwartek ustawa przewiduje m.in., że sądy okręgowe zostaną odciążone od nadmiaru spraw poprzez podniesienie wartości przedmiotu sporu z 75 tys. zł do 100 tys. zł. Sprawami, w których wartość przedmiotu sporu będzie niższa niż 100 tys. zł, zajmą się działające w danym okręgu, sądy rejonowe.

Według resortu sprawiedliwości, który przygotował uchwalone w czwartek rozwiązania, zmiany mają przyspieszyć i uprościć postępowania cywilne, szczególnie postępowania uproszczone oraz sprawy gospodarcze. - Cele są oczywiste: przyspieszenie postępowań i odbiurokratyzowanie sądów, a także cele prokonsumenckie - mówił PAP we wrześniu zeszłego roku, gdy rząd przyjmował te rozwiązania, wiceminister sprawiedliwości Marcin Warchoł.

W uzasadnieniu zaproponowanych wówczas zmian wskazywano, że zmierzają one "do uproszczenia obowiązujących procedur, co przełoży się na zmniejszenie obciążenia sądów pracą i skrócenie czasu trwania postępowań". - Celem zmian jest także ułatwienie stronom i pełnomocnikom kontaktu z sądem, ułatwienie konsumentom dochodzenia swoich praw na drodze sądowej oraz wypełnienie luk w obowiązującym prawie - wskazywało MS.

Resort przypominał, że już w 2019 r. uchwalona została i w życie weszła całościowa nowelizacja reformująca postępowania cywilne. - W trakcie, jakkolwiek krótkiego obowiązywania ustawy – większość przepisów weszła w życie 7 listopada 2019 r., ujawniły się kwestie wymagające ponownego przeanalizowania zaproponowanych rozwiązań. Wątpliwości zgłaszane przez środowiska orzecznicze, ale też dostrzeżone przez samych projektodawców, wymagały podjęcia prac zmierzających do ich wyeliminowania - oceniało MS uzasadniając potrzebę kolejnej nowelizacji.

Zmiany określają m.in. minimalne wymogi dotyczące struktury pism wnoszonych przez profesjonalnych pełnomocników. W noweli wskazano m.in. że pisma takie powinny zawierać wyraźnie wyodrębnione oświadczenia, twierdzenia oraz wnioski, w tym wnioski dowodowe.

Ponadto nowelizacja wprowadza zupełnie nowe postępowanie z udziałem konsumentów, które - zdaniem autorów - wzmocni ich pozycję procesową wobec przedsiębiorców. W takich postępowaniach konsument będzie mógł "wytoczyć powództwo również przed sąd właściwy dla miejsca swojego zamieszkania", a przepisy o postępowaniu z udziałem konsumentów będą miały zastosowanie także w przypadku, gdy przedsiębiorca zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej.

Reklama

Uchwalone rozwiązania doprecyzowują także przepisy o tzw. doręczeniach komorniczych, uelastycznią przebieg posiedzeń przygotowawczych oraz sposób wydawania, uzasadniania i doręczania postanowień wydawanych na posiedzeniach niejawnych.

Zmiany poszerzają katalog pism stanowiących nadużycie prawa procesowego. Będą one pozostawiane w aktach sprawy bez podejmowania dalszych czynności. Argumentowano, że chodzi o sytuacje, gdy ktoś zasypuje sądy biurokratycznymi skargami, które nic nie wnoszą do sprawy, tylko powtarzają te same argumenty.

Przepisy zakładają również usprawnienie procesu negocjacyjnego dotyczącego ustalania wynagrodzenia biegłych sądowych. Sądowi pozostawiona zostanie swoboda decyzji w sprawach, w których wynagrodzenie biegłego nie będzie przekraczać 5 tys. zł, a jedna ze stron zgodziła się na zaproponowane przez biegłego wynagrodzenie i zapłaciła zaliczkę.

Uchwalone zmiany mają także zwiększyć dostęp wierzycieli do instytucji zabezpieczenia roszczeń pieniężnych przed wszczęciem lub w toku procesu, poprzez obniżenie opłat komorniczych i powiązanie ich wysokości z rzeczywistymi efektami pracy komornika.

Nowelizacja ma wejść w życie po trzech miesiącach od ogłoszenia, z wyjątkiem niektórych przepisów, które zaczną obowiązywać po 14 dniach lub dziewięciu miesiącach od ich ogłoszenia.

autorzy: Marcin Jabłoński, Mateusz Mikowski