Ryczałt energetyczny to świadczenie pieniężne wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Przysługuje określonym grupom społecznym – głównie kombatantom, ofiarom represji wojennych lub powojennych, a także wdowom i wdowcom po osobach uprawnionych.

Jego celem jest częściowe zrekompensowanie wydatków na energię elektryczną ponoszonych w gospodarstwach domowych. Zasady przyznawania określa ustawa o kombatantach z 24 stycznia 1991 roku.

Od 1 marca 2025 r. wysokość ryczałtu energetycznego wynosi 312,71 zł miesięcznie. To więcej niż w poprzednim roku, kiedy świadczenie wynosiło 299,82 zł. Ryczałt nie jest opodatkowany i nie zależy od dochodów, dlatego mogą z niego korzystać zarówno osoby o niskich, jak i wyższych przychodach.

Dodatek do prądu przysługuje osobom spełniającym ściśle określone warunki. Otrzymają go m.in.:

  • osoby posiadające status kombatanta,
  • ofiary represji wojennych lub okresu powojennego,
  • żołnierze przymusowo zatrudniani w kopalniach, kamieniołomach, batalionach budowlanych lub przy wydobyciu rud uranu,
  • wdowy i wdowcy po osobach uprawnionych – jeśli sami pobierają emeryturę lub rentę.

Prawo do świadczenia jest dziedziczne, co oznacza, że małżonek osoby uprawnionej może nadal otrzymywać ryczałt po jej śmierci.

Aby uzyskać ryczałt energetyczny, należy złożyć wniosek w dowolnej placówce ZUS lub przesłać go pocztą. Wymagany jest formularz ZUS-ERK, dostępny na stronie Zakładu lub w jego oddziałach. Do wniosku należy dołączyć dokumenty potwierdzające prawo do świadczenia, w tym:

  • zaświadczenie o statusie kombatanta,
  • dokumentację potwierdzającą przymusowe zatrudnienie w ramach zastępczej służby wojskowej,
  • decyzję Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych (dla wdów i wdowców),
  • w przypadku żołnierzy – zaświadczenie właściwego organu wojskowego.

Nie ma określonego terminu składania dokumentów – wniosek można złożyć w dowolnym momencie roku. ZUS rozpatruje go w ciągu 30 dni, a wypłata następuje najpóźniej w kolejnym miesiącu po pozytywnym rozpatrzeniu.

Ryczałt energetyczny wypłacany jest razem z comiesięczną emeryturą lub rentą. Pieniądze można otrzymać na konto bankowe lub w gotówce.

Środki nie są przekazywane bezpośrednio do dostawców energii, osoba uprawniona sama decyduje, jak je wykorzystać.

Jeśli wniosek został złożony po raz pierwszy, a prawo do świadczenia przysługiwało już wcześniej, ZUS może wypłacić również wyrównanie za poprzednie miesiące.