Ponowne przeliczenie emerytury to szansa na wyższe świadczenie. O ile i komu przysługuje przeliczenie emerytury?

Ponowne przeliczenie emerytury to szansa na wyższe świadczenie. O ile i komu przysługuje przeliczenie emerytury?

Wysokość emerytury w Polsce jest co do zasady pochodną zgromadzonego kapitału emerytalnego, dzielonego przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku emerytalnym. Oznacza to, że im dłuższy okres opłacania składek i im wyższe były podstawy ich naliczania, tym potencjalnie wyższe świadczenie. Co istotne, polskie przepisy pozwalają na łączenie pobierania emerytury z kontynuowaniem pracy zarobkowej, a dalsze odprowadzanie składek w trakcie pobierania świadczenia wpływa na wzrost jego wysokości w przyszłości.

Kto może ponownie przeliczyć emeryturę?

Prawo do ubiegania się o ponowne przeliczenie emerytury przysługuje zasadniczo każdej osobie pobierającej świadczenie emerytalno-rentowe, niezależnie od tego, czy przeszła na emeryturę na starych, czy na nowych zasadach. Nie każde złożenie wniosku gwarantuje jednak korzystne przeliczenie, a Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) może odrzucić podanie, jeśli od momentu przyznania emerytury nie zaszły żadne zmiany w dokumentacji ubezpieczonego.

Kiedy warto złożyć wniosek o ponowne przeliczenie emerytury?

Złożenie wniosku o ponowne przeliczenie emerytury jest szczególnie zasadne w kilku przypadkach:

• Gdy w momencie przechodzenia na emeryturę ubezpieczony nie dysponował kompletem dokumentów potwierdzających wszystkie okresy ubezpieczenia lub wysokość osiąganych zarobków. Po uzupełnieniu dokumentacji możliwe jest uwzględnienie ich przy ponownym wyliczeniu świadczenia.
• Gdy po przejściu na emeryturę osoba kontynuowała aktywność zawodową i odprowadzała dalsze składki na ubezpieczenie emerytalne. Okresy te oraz wysokość nowych składek mogą zostać doliczone do kapitału emerytalnego, co przełoży się na wyższą emeryturę.
• Gdy emeryt jest w stanie udokumentować wyższe zarobki z okresów uwzględnionych już przy przyznawaniu świadczenia, od których były odprowadzane stosowne składki.
• Gdy uzyskane zostały dokumenty potwierdzające zarobki z lat poprzedzających rok przejścia na emeryturę, które nie zostały wcześniej uwzględnione.

Ważne jest, aby pamiętać, że przeliczenie emerytury odbywa się wyłącznie na wniosek uprawnionego. Emeryci kontynuujący pracę po przejściu na emeryturę mają możliwość złożenia takiego wniosku nie częściej niż raz w roku, po zakończeniu kwartału kalendarzowego. Osoby niepracujące, ale posiadające nową dokumentację, mogą złożyć wniosek w dowolnym momencie.

Wymagane dokumenty do wniosku o ponowne przeliczenie emerytury

Aby wniosek o ponowne przeliczenie emerytury został rozpatrzony, konieczne jest przedłożenie w ZUS odpowiedniej dokumentacji potwierdzającej nowe okoliczności wpływające na wysokość świadczenia. Do najczęściej wymaganych dokumentów należą:

• Świadectwa pracy.
• Zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu.
• Dowody szczątkowe, takie jak: legitymacja ubezpieczeniowa wraz z wpisami dotyczącymi zatrudnienia i wynagrodzenia, umowy o pracę, angaże, listy płac przechowywane w archiwach.
• Dokumenty potwierdzające okresy nieskładkowe, np. zaświadczenie z urzędu pracy o pobieraniu zasiłku dla bezrobotnych czy zaświadczenie z ośrodka pomocy społecznej o pobieraniu stałego zasiłku.
• W przypadku kobiet wychowujących dzieci przed 1999 rokiem, akt urodzenia dziecka (lub jego odpis) może pozwolić na doliczenie do 6 lat opieki do kapitału początkowego.

Czy ponowne przeliczenie emerytury wiąże się z ryzykiem obniżenia emerytury?

Kwestią budzącą obawy wielu emerytów jest ryzyko, że ponowne przeliczenie świadczenia może skutkować jego obniżeniem. Jest to związane między innymi z corocznie publikowanymi przez Główny Urząd Statystyczny (GUS) tabelami średniego dalszego trwania życia, które dla osób urodzonych po 1 stycznia 1949 roku są brane pod uwagę przy wyliczaniu emerytury. Wydłużanie się średniej długości życia może teoretycznie prowadzić do wyliczenia niższej stawki świadczenia.

Jednak, w polskim systemie emerytalnym obowiązuje zasada, że ponowne przeliczenie emerytury nie może skutkować jej obniżeniem. Oznacza to, że nawet jeśli wyliczona na podstawie zaktualizowane dane wysokość emerytury okaże się niższa od dotychczas pobieranej, ZUS zachowa dotychczasową, korzystniejszą dla emeryta kwotę świadczenia. W praktyce zatem, nie ma ryzyka finansowej straty w wyniku złożenia wniosku o ponowne przeliczenie emerytury.

Jak złożyć wniosek o przeliczenie emerytury krok po kroku?

Procedura złożenia wniosku o ponowne przeliczenie emerytury wymaga wypełnienia odpowiedniego formularza – wniosku ERPO. We wniosku należy podać dane identyfikacyjne (PESEL, podstawowe informacje osobowe, dane z dokumentu tożsamości) oraz wskazać cel złożenia pisma. Możliwe cele obejmują m.in.:

• Ponowne przeliczenie emerytury z uwzględnieniem składek zapisanych na koncie ubezpieczonego po przyznaniu emerytury.
• Ponowne przeliczenie emerytury z zastosowaniem najkorzystniejszego średniego dalszego trwania życia (jeśli jest to korzystniejsze od tego przyjętego przy pierwszym wyliczeniu).
• Ponowne preliczenie emerytury z uwzględnieniem przeliczonego kapitału początkowego oraz doliczonych okresów składkowych/nieskładkowych.
• Doliczenie dodatkowego składnika wynagrodzenia za okres uwzględniony przy obliczaniu pierwotnego świadczenia.

Najkorzystniejszym terminem na złożenie wniosku o przeliczenie, szczególnie w przypadku kontynuowania pracy, jest okres przed coroczną waloryzacją emerytur.

Wniosek wraz z niezbędną dokumentacją można dostarczyć do odpowiedniego oddziału ZUS na kilka sposobów: osobiście, przez pełnomocnika, listownie lub elektronicznie poprzez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS. ZUS ma ustawowo 30 dni na rozpatrzenie wniosku od momentu skompletowania wszystkich niezbędnych informacji i dokumentów.

Podsumowując, ponowne przeliczenie emerytury stanowi ważną możliwość dla wielu polskich emerytów na zwiększenie swoich świadczeń. Kluczem do sukcesu jest zgromadzenie pełnej dokumentacji potwierdzającej nowe okoliczności mające wpływ na wysokość emerytury. Brak ryzyka obniżenia świadczenia w wyniku przeliczenia sprawia, że w wielu przypadkach warto rozważyć złożenie wniosku, zwłaszcza po zakończeniu dodatkowej aktywności zawodowej lub po uzyskaniu wcześniej brakujących dokumentów. W przypadku wątpliwości, zawsze warto skonsultować się bezpośrednio z pracownikiem ZUS lub zasięgnąć porady prawnej.