Do tej pory o ile w ciągu 6 miesięcy nie złożyliśmy oświadczenia o przyjęciu "spadku z dobrodziejstwem inwentarza" ryzykowaliśmy, że ewentualny dług krewnego przewyższy masę spadkową a co za tym idzie trzeba będzie go spłacić - mówi Hieronim Ostrowski z Ministerstwa Sprawiedliwości.

Reklama

Niejednokrotnie doprowadzało to ludzi do ruiny. Ten stan rzeczy był krytykowany w orzecznictwie i doktrynie dlatego został przygotowany projekt, który odwraca obecną zasadę. Dziś dziedziczymy do wartości stanu aktywów spadkowych - mówi w rozmowie z IAR Hieronim Ostrowski

A to oznacza, że z nowymi przepisami nasze ryzyko spada do zera. Przykładowo jeśli odziedziczymy po kimś bliskim samochód wart 50 tysięcy zł i jednocześnie dług w wysokości 100 tysięcy zł, to z samochodem trzeba będzie się pożegnać bo on pokryje część długu ale za to reszta zadłużenia przepada - dodaje Jolanta Niedziela z Izby Notarialnej w Warszawie.

Prócz zmiany zasadniczej drogi przejmowania spadków, w ustawie zapisano też m.in. zmianę zasad ustalania stanu majątku spadkowego - co ma podstawowe znaczenie w przypadku przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Obecnie majątek ten ustala komornik sądowy, sporządzając spis inwentarza, co dla spadkobierców oznacza koszty, ponieważ komornik korzysta z usług rzeczoznawców.

Reklama

Nowa ustawa stanowi, że spadkobiercy sami będą mogli składać - w sądzie lub u notariusza - wykaz inwentarza, według wzoru ustalonego przez ministra sprawiedliwości.

Zmiany w przepisach mają zapobiec ludzkim tragediom, prowadzącym w najgorszym wypadku do utraty miejsca zamieszkania przez rodzinę pozostałą po zmarłym dziadku czy babci - tłumaczy notariusz Anna Dańko-Roesler. Podkreśla, że ustawodawca zdecydował się na zmianę przepisów z powodu powszechnej niewiedzy z zakresu prawa, i to nie tylko spadkowego, tak u spadkodawców jak i przyszłych spadkobierców.

Notariusz wyjaśnia, że niska świadomość społeczna dotycząca długów spadkowych wynika m.in. z braku edukacji Polaków na poziomie szkoły podstawowej. To tam powinniśmy uzyskać elementarną wiedzę odnośnie tego, że o własny majątek i własne sprawy trzeba dbać. Notariusz podkreśla przy tym, że nasza świadomość powoli się zmienia. Jesteśmy coraz zamożniejsi. Uczymy się ponadto od naszych znajomych i rodziny, która nie zadbawszy o własny majątek, ponosi czasem tego konsekwencje.

Winę za zadłużanie się osób starszych ponoszą po części firmy, namawiające emerytów do zaciągania zobowiązań finansowych - dodaje notariusz. Podkreśla, że pożyczkodawcom nie zależy, aby ich dłużnicy dokładnie znali skutki niezapłacenia rat w terminie. Nie informują ponadto w pełni o konsekwencjach zaciągania krótkoterminowych pożyczek. Notariusz dodaje, że osoby starsze często zostają klientami parabanków, gdzie odsetki karne są bardzo wysokie.

Anna Dańko-Roesler zachęca, aby odwiedzić najbliższą kancelarię notarialną i zapytać, jak wygląda odpowiedzialność za długi członków rodziny. U notariusza możemy również uzyskać bezpłatne informacje na temat prawa spadkowego i zasad dziedziczenia. Można też wejść na stronę www.dobrytestament.pl i poprosić o przesłanie kompletu informacji dotyczących testamentów.