Szkolenia te rozwijają również umiejętności interpersonalne, czyli takie, które mają na celu polepszenie komunikacji, budowanie atmosfery i twórczych zespołów w firmie, a także szkolenia w zakresie asertywności czy twórczego myślenia. Temu również służą organizowane przez pracodawców szkolenia dotyczące lepszej komunikacji między pracownikami z różnych pionów, np. działów handlowych i operacyjnych.
Sposobem na zmniejszenie stresu w pracy są również spotkania integracyjne pracowników, podczas których mają szansę poznać się na płaszczyźnie innej niż tylko zawodowa. Spotkania całego zespołu stwarzają także możliwość integracji z pracownikami, którzy pracują poza oddziałami firmy, przez co często czują się wykluczeni i w konsekwencji tego bardziej narażeni na stres.
Jedno z rozwiązań
Usprawnianie komunikacji wewnątrz firmy jest procesem długofalowym, który w firmie Impel HR Service rozpoczęto od zaplanowania i realizowania warsztatów interpersonalnych, skupiając się przede wszystkim na pracownikach z oddziałów terenowych. Szkolenia zostały również zaplanowane dla menedżerów – doświadczonych i tych, którzy dopiero rozpoczynają swoją karierę zawodową. Ich celem jest nauka zachowań asertywnych, budowanie pozytywnych relacji ze współpracownikami, radzenia sobie w sytuacjach stresowych oraz kierowanie zespołem ze stanowisk kierowniczych. Dodatkowo, aby usprawnić komunikację w firmie oraz zintegrować załogę, przygotowywana jest m.in. gazetka firmowa – kompendium najważniejszych zdarzeń, jakie mają miejsce w organizacji. Gazetka ma być ponadto narzędziem motywowania ludzi do poznawania się nie tylko na płaszczyźnie zawodowej. Jest to proste i tanie narzędzie, dzięki któremu pracownicy mają możliwość zintegrowania się z firmą, której siedziba jest poza miejscem pracy niejednego pracownika, który może mieć odczucie alienacji. Poczucie podmiotowości w firmie daje również system ocen okresowych, ważne jednak, by pracownicy sami mogli się ocenić i być ocenieni przez swoich przełożonych według jasnych i czytelnych kryteriów.
Najważniejsza systematyczność
Wszystkie działania muszą być podejmowane w sposób systematyczny i mieć charakter długofalowego procesu. Podstawą dobrej komunikacji jest jasny zakres obowiązków i przejrzyste zasady wynagrodzeń oraz wytyczenie dla każdego pracownika ścieżki awansu zawodowego. Jednocześnie pracownicy powinni mieć możliwość uzyskania od przełożonych obiektywnych informacji na temat wykonywanej przez nich pracy. W tym kontekście bardzo ważne jest wyszkolenie menedżerów, by umiejętnie kierowali zespołem i umieli na bieżąco komunikować się z podwładnymi. Poziom stresu można także regulować dzięki systemowi motywacji pozafinansowych i pakietom kafeteryjnym dopasowanym do potrzeb pracownika.
Wskazane narzędzia wpłyną pozytywnie na kulturę organizacyjną firmy oraz jej atmosferę. Sytuacje stresujące, które pojawią się w firmie, zostaną przez pracowników zinterpretowane w sposób konstruktywny, a w konsekwencji sam stres – złagodzony.
Co może zrobić zestresowany pracownik?
Choć firma może dokładać wszelkich starań, by zminimalizować stresujące warunki pracy, rezultaty takich działań zależą w dużej mierze od indywidualnej podatności na stres każdego pracownika.
Poradzenie sobie ze stresem to uporanie się z czynnikami nadmiernie obciążającymi możliwości i potencjał zawodowy. Jednym z głównych sposobów radzenia sobie ze stresem jest bezpośrednie skupienie się na problemie, walka z sytuacją stresująca poprzez działania zewnętrzne, na które pracownicy mają wpływ, np. rozmowa z szefem w sytuacji przeciążenia obowiązkami, negocjowanie wynagrodzenia czy też warunków umowy.
Jeśli natomiast na czynniki wywołujące stres nie mamy wpływu, zmiana powinna dotyczyć naszych odczuć i myśli. W takiej sytuacji wszelkie próby zminimalizowania stresu nie przynoszą rezultatu, gdyż usunięcie źródeł stresu jest poza naszym zasięgiem, a najlepszym sposobem zmniejszania napięcia może być antycypacja zdarzenia. Dobrą metodą na zwalczanie stresu jest także wizualizowanie pozytywnego scenariusza danej sytuacji, która nastraja ludzi do stworzenia konstruktywnego funkcjonowania w nim. Lepiej również poradzimy sobie z sytuacją stresową, zmieniając sposób mówienia o niej, np. eliminując słownictwo „katastroficzne” i skupiając się na konstruktywnym rozwiązaniu problemu.
W sytuacjach podwyższonego poziomu stresu bardzo przydatny jest zaproponowany przez terapeutę poznawczo–behawioralnego Donalda Meichenbauna następujący schemat postępowania:
przygotowanie i analiza trudnych zdarzeń
konfrontacja z nimi, podjęcie próby poradzenia sobie z tą sytuacją
w konsekwencji – nagrodzenie siebie za zmianę zachowania
Nazwanie przyczyn stresu, poznanie ich źródeł, a nawet ich spisanie daje człowiekowi poczucie kontroli nad trudną sytuacją. Dodatkowo, zastosowanie innego sposobu zachowania, np. rozluźnienie mięśni twarzy czy rąk, uśmiechnięcie się bądź też asertywna odpowiedź, eliminuje zachowania negatywne, które jedynie prowokują do większego stresu.
Ucząc się nowych sposobów radzenia sobie ze stresem, ludzie oceniają nowe reakcje, które okazują się pozytywne w porównaniu z wcześniejszymi negatywnymi jak myśli typu: „znów sobie z tą sytuacją nie poradzę, nie lubię występów publicznych, nie zdążę na czas”. Jeśli pozytywnie podejdziemy do danego problemu, mając świadomość korzyści, jakie takie myślenie przynosi, szybciej i konstruktywniej poradzimy sobie z trudnymi zdarzeniami.
Praca bez stresu – utopia czy raj na ziemi?
Trudno sobie wyobrazić środowisko zupełnie pozbawione czynników stresogennych. Pytanie jednak, czy gdyby było możliwe stworzenie takiego miejsca pracy, czy byłoby ono efektywne? Stres bowiem z racjonalnych dawkach jest potrzebny, a wręcz niezbędny. Stres pozytywny ma wpływ motywujący i angażujący. Wywołuje napięcie związane z realizacją zadania, sprawia, że człowiek się mobilizuje, nabiera chęci do stawienia czoła wyzwaniom. Bez tego impulsu bardzo trudno pracodawcy byłoby zarządzać ludźmi, a z kolei pracownikom – zmusić się do działania. Mało jest bowiem osób, które mają tak silną wewnętrzną motywację, że nie potrzebują żadnych zewnętrznych bodźców. Środowisko bezstresowe mogłoby się sprawdzać wśród osób, dla których praca jest prawdziwą pasją, a wykonywane zadania jest traktowane jako przyjemność, możliwość samorealizacji. Z tego punktu widzenia zapewne wychodzą pracodawcy, którzy podkreślają swoje niestandardowe podejście do kultury organizacyjnej. Jedna z globalnych firm internetowych słynie z elastycznych godzin pracy, biur pełnych gier komputerowych, gadżetów, akcesoriów sportowych, dostaw dowolnego jedzenia na koszt firmy. Te elementy mają stwarzać luźną i przyjazną atmosferę, w której każdy czuje się jak u siebie w domu. Założeniem jest jednak, że pracownicy robią dla firmy to, co i tak chętnie robiliby w wolnym czasie. Mało która firma ma taki luksus.
Pracodawca nie jest bezsilny wobec stresu w miejscu pracy, choć nie jest możliwe, aby wyeliminował stres z naszego życia zawodowego czy osobistego. Kontrolowany przez pracownika poziom stresu mobilizuje go do pracy, pozwala się skupić na ważnych problemach i sygnalizuje niebezpieczeństwo, pobudzając zmysły. Ważne jest zatem skoncentrowanie się nie tyle na tym, jak pozbyć się stresu, lecz jak nim skutecznie zarządzać. Wdrażanie przez firmy programów zarządzania stresów ma umożliwić pracownikom wpływ na rozwój własnego miejsca pracy i zwiększyć ich zadowolenie z wykonywanych zadań. Trzeba jednak liczyć się z tym, że zarządzanie stresem w każdej firmie powinno być działaniem długofalowym, konsekwentnym i wielowymiarowym, ale dającym cudowne owoce – zadowolonych pracowników.
Co to jest stres?
Stres w miejscu pracy może być określony jako szkodliwe fizycznie i emocjonalnie reakcje pojawiające się w sytuacjach, gdy wymagania pracy nie odpowiadają umiejętnościom, zasobom lub potrzebom pracownika. Stres zawodowy prowadzi do pogorszenia się stanu zdrowia, a w dalszej perspektywie do chorób.
US National Institute of Occupational Safety
Jak wpływa na zdrowie?
Bóle głowy
Kłopoty ze snem
Problemy z koncentracją
Irytacja, częste wpadanie w złość
Problemy kardiologiczne
Choroby psychiczne
Jak wpływa na jakość pracy?
Niższa efektywność pracy
Większa częstotliwość popełnianych błędów
Omijanie przepisów, procedur, zasad BHP w celu przyspieszenia realizacji zadań
Spadek motywacji
Większa wypadkowość
Częstsze dni wolne i zwolnienia
Niechęć wobec nowości i zmian
Odejście z pracy
