Badanie zostało przeprowadzone w okresie od września 2008 r. do stycznia 2009 r., metodą ankietową. W sumie wzięło w nim udział 359 najlepszych pracodawców z ośmiu wymienionych wyżej krajów.
Celem ankietowego badania najlepszych pracodawców jest zidentyfikowanie organizacji pod względem polityki HRM i praktycznych działań, które podnoszą atrakcyjność firmy jako miejsca rozwoju kapitału ludzkiego, mają pozytywny wpływ na retencję i zwiększają poziom zaangażowania pracowników. Badanie przeprowadzane jest w organizacjach akredytowanych przez instytut CRF jako Top Employers. Jest skoncentrowane na następujących obszarach: benefity i wynagrodzenia, szkolenie i rozwój, rozwój talentów, warunki pracy i kultura organizacyjna oraz ogólna strategia i polityka zarządzania kadrami. Według CRF pracodawcy powinni przygotować się do tworzenia przyszłych miejsc pracy i siły roboczej jutra. Demograficzne trendy kształtują ludzi i miejsca pracy, w których są zatrudnieni: zmiany kadrowe wynikają zarówno z wejścia na rynek pracy pokolenia Y, jak i mają swoje źródło w przechodzeniu na emeryturę generacji „baby boom”, co w sumie wpływa na dostępność utalentowanych pracowników na odpowiednim ilościowym i jakościowym poziomie.
Rola i priorytety działu HR
Rola i wartość działów HR w organizacjach zmieniła się w ciągu ostatniej dekady. Wojna o talenty spowodowała, że dział personalny odszedł od pełnienia głównie operacyjnej funkcji na rzecz roli mającej wpływ na sukces całej organizacji. Kapitał ludzki coraz silniej decyduje o powodzeniu i wzroście organizacji jako całości. Znajduje to odzwierciedlenie w znaczeniu funkcji HR, co pokazuje badanie najlepszych pracodawców (zobacz wykres 1).
Kapitał ludzki - priorytety
Europejscy najlepsi pracodawcy podkreślają, że rekrutacja i obsadzanie stanowisk znajdują się na liście ich priorytetów. Badanie zostało przeprowadzone w okresie od września 2008 do stycznia 2009 r. i skutki kryzysu ekonomicznego nie są tak widoczne, jak można by się tego spodziewać. Prawdopodobnie rezultaty badania najlepszych pracodawców w 2010 r. pokażą rzeczywisty wpływ obecnego kryzysu. Bieżąca analiza jest właściwie tylko fragmentem obrazu stanu z 2009 roku. Jednak w Wielkiej Brytanii działy HR wskazywały wyraźnie inny kierunek działań niż wiele innych działów z Europy kontynentalnej, gdzie rekrutacja i obsadzanie stanowisk w analizowanym okresie były wysoko umieszczane na liście priorytetów. Natomiast w Wielkiej Brytanii pojawiły się one dopiero w pierwszej piątce, ustępując miejsca zaangażowaniu pracowników jako szczególnie ważnej kwestii. Ekonomiczna recesja dotknęła Wielką Brytanię wcześniej niż pozostałe badane kraje europejskie - widoczne to było zwłaszcza z perspektywy HR, co od razu wyjaśniało przesunięcie na liście priorytetów. We wszystkich europejskich krajach, w których ankieta była prowadzona, wskazywano przede wszystkim takie priorytety:
* zarządzanie talentami,
* szkolenie i rozwój,
* rozwój przywództwa.
Taki wybór wyraźnie pokazuje związek między najlepszymi pracodawcami a rozwijaniem ich kadry. Gdy weźmiemy pod uwagę wyniki badania z poprzednich lat, to okazuje się, że właśnie te elementy decydują o akredytacji firmy jako Top Employers. Przeciętna rotacja personelu w ośmiu badanych państwach wynosi 10,4 proc. Jednak istnieje duża rozpiętość między poszczególnymi krajami. Bardziej płynny rynek pracy jest w Wielkiej Brytanii, co jest odzwierciedleniem wyższego poziomu rozwoju w porównaniu z państwami Europy kontynentalnej. 19-proc. w skali roku wskaźnik rotacji personelu brytyjscy najlepsi pracodawcy utrzymują w każdym roku, a jest on dwa razy wyższy niż u najlepszych pracodawców z pozostałych badanych krajów.
Kiedy analizowane są przyczyny odchodzenia z pracy, wyniki okazują się podobne wśród poszczególnych najlepszych pracodawców. Osobiste powody, aspiracje do kariery i poszukiwanie lepszych możliwości są najczęściej wskazywane przez pracowników, którzy odchodzą z organizacji (zobacz wykres 2).
Inne
Interesujące są wyniki badania, gdy analizuje się je na poziomie poszczególnych krajów. Szczególnie ciekawy jest fakt, że we Włoszech wynagrodzenia są umieszczone na pierwszym miejscu wśród powodów, dla których pracownicy odchodzą z organizacji. W żadnym innym kraju wynagrodzenia nie były najważniejszą przyczyną. W Hiszpanii i Wielkiej Brytanii wynagrodzenie znalazło się wśród pierwszych pięciu powodów.
Zarządzanie talentami szkolenie i rozwój
We wszystkich badanych krajach zarządzanie talentami oraz szkolenie i rozwój znalazły się w pierwszej piątce najważniejszych priorytetów. Zarządzanie talentami oraz szkolenie i rozwój są umieszczane kolejno na drugim oraz trzecim miejscu przez najlepszych pracodawców Europy. Jeden z analizowanych wskaźników dotyczących zarządzania talentami to liczba ocen pracowników, które są przeprowadzane rocznie. Większość najlepszych pracodawców przeprowadza jedną lub dwie oceny w ciągu roku. Tylko 6,5 proc. badanych europejskich organizacji dokonuje przeglądu swoich kadr cztery razy w roku, z chlubnym wyjątkiem brytyjskim najlepszych pracodawców - od jednego do ośmiu z nich przeprowadza cztery i więcej przeglądów rocznie po to, aby na bieżąco prześledzić i ocenić indywidualną efektywność każdego członka ich zespołu.
Równowaga praca - życie
Równowaga praca - życie pojawia się relatywnie daleko wśród priorytetów HR w opinii najlepszych pracodawców Europy. Na 15 priorytetów, wskazanych w badaniu, ten znalazł się na dziesiątym miejscu w zestawieniu najważniejszych zadań dla specjalistów zarządzających kadrami. Równowaga praca - życie jest dla wielu młodych profesjonalistów ważnym czynnikiem decydującym o zainteresowaniu i wyborze pracodawcy. To jest coś, na co organizacje powinny zwrócić szczególną uwagę, aby zatrzymać w organizacji tę kluczową grupę pracowników.
Kultura organizacyjna
Różnorodność i zaangażowanie są wskazywane jako elementy kultury organizacyjnej. Zmiana kultury i zaangażowanie zajmują wysoką pozycję w rankingu europejskich priorytetów HRM, kolejno są na piątym i szóstym miejscu na liście najważniejszych zadań w zakresie zarządzania kadrami. Różnorodność jest niżej umieszczona, niemniej jednak pojawia się wśród priorytetów operacyjnych wymienianych przez najlepszych pracodawców. Jednym z badanych elementów różnorodności jest liczba kobiet pracowników oraz liczba kobiet w kadrze zarządzającej. Średnio 38 proc. wszystkich pracowników u najlepszych pracodawców stanowią kobiety. W 19 proc. zbadanych firm są one członkami kadry zarządzającej. Jednak pod tym względem dają się zaobserwować widoczne różnice między poszczególnymi krajami. W Wielkiej Brytanii wskaźnik obecności kobiet jest zbliżony do wskaźnika całkowitej populacji i wynosi 48 proc. kobiet w gronie całej załogi. Zaangażowanie pracowników w szybkim tempie staje się jednym z najważniejszych priorytetów. W wielu krajach tworzenie środowiska pracy, w które zespół jest optymalnie zaangażowany, wchodzi również na listĘ pierwszoplanowych zadań. W nagle pogarszających się warunkach gospodarczych rekrutacja i obsadzanie stanowisk są zastępowane przez takie priorytety, jak retencja zespołu i zaangażowanie pracowników.
Wynagrodzenie
Benefity i świadczenia trudno porównywać ze sobą ponad granicami państwa: różne są lokalne regulacje prawnopodatkowe oraz istnieją różnice w kosztach utrzymania, kursach walut. Aby porównać wynagrodzenie, trzeba ostrożnie zestawiać rozmaite jego składniki. Pensja jest definiowana jako roczne podstawowe wynagrodzenie; zawiera tylko kwotę bazową oraz dodatkowe gwarantowane umową o pracę płatności. Zawiera też dodatek urlopowy bez żadnych dodatkowych premii. W sześciu z ośmiu badanych przez CRF europejskich krajach - z wyjątkiem Szwajcarii i Wielkiej Brytanii - euro jest obowiązującą walutą. Gdy porównujemy średnią początkową pensję roczną absolwenta bez doświadczenia zawodowego i osoby z trzyletnim doświadczeniem w strefie euro, to różnice między północnymi a śródziemnomorskimi krajami europejskimi są bardzo widoczne. Pensje w Niemczech, Belgii i Holandii są wyższe, podczas gdy we Włoszech i Hiszpanii są niższe. Francja jest geograficznie pośrodku i tak też jest z pensją, która plasuje się na poziomie środkowoeuropejskim. Wielka Brytania znajduje się relatywnie nisko w porównaniu ze strefą euro pod względem wynagrodzenia absolwenta bez trzyletniego doświadczenia zawodowego i z nim (w tym rachunku warto wziąć pod uwagę wartość brytyjskiego funta oraz fakt, że średnia pensja jest niska w zestawieniu z wysokimi kosztami utrzymania wWielkiej Brytanii). Szwajcaria zajmuje czołową pozycję wśród najlepszych pracodawców Europy w analizie wysokości przeciętnej pensji. Jednak - podobnie jak w Wielkiej Brytanii - koszty życia są znacznie wyższe niż w innych krajach, dlatego bonusy w Szwajcarii nie pasują do tych z innych krajów europejskich. Olbrzymia różnica jest widoczna w oferowaniu dodatkowych benefitów w organizacjach z różnych krajów. Przeciętne zastosowanie benefitów w ośmiu badanych państwach pokazuje wykres 3.
Inne
Większość najlepszych pracodawców w Europie najczęściej oferuje pracownikom laptop, premie i nagrody oparte na indywidualnych wynikach, zapłatę za godziny nadliczbowe (niektórzy), dopłaty do posiłków i programy emerytalne (współfinansowane). Benefity, które są rzadziej wymieniane przez najlepszych pracodawców, dotyczą macierzyństwa, dostępu do internetu w domu, współfinansowanych zajęć sportowych oraz opieki nad dziećmi.
TŁUMACZENIE: Halina Guryn (na podstawie raportu z porównawczego badania "Najlepsi pracodawcy europejscy", przeprowadzonego przez CRF).