Renta socjalna jest świadczeniem, które przysługuje osobom zamieszkującym i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej, pełnoletnim i całkowicie niezdolnym do pracy, z zastrzeżeniem, że owa niezdolność do pracy musi być skutkiem naruszenia sprawności organizmu, powstałego przed ukończeniem 18 roku życia (albo przed ukończeniem 25 lat, w przypadku osób uczących się i studiujących).

Reklama

Ustalenia całkowitej niezdolności do pracy i przewidywanego okresu jej trwania dokonuje lekarz orzecznik ZUS, ale podstawą do przyznania renty socjalnej może być także aktualne orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydane przed 1 października 2003 r. lub aktualne orzeczenie komisji lekarskiej do spraw inwalidztwa i zatrudnienia o zaliczeniu do I lub II grupy inwalidów, wydane przed 1 września 1997 r.

Renta może być przyznana na stałe, jeżeli niezdolność do pracy jest trwała, lub na wskazany okres, jeśli niezdolność do pracy jest czasowa.

Renta socjalna nie przysługuje osobie, która ma ustalone prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy, renty inwalidzkiej, renty strukturalnej, świadczenia przedemerytalnego lub zasiłku przedemerytalnego, pobiera świadczenia o charakterze rentowym z instytucji zagranicznych, jest tymczasowo aresztowana albo odbywa karę pozbawienia wolności, ma ustalone prawo do renty rodzinnej (a nawet części tej renty) w wysokości przekraczającej 200 proc. kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Świadczenie nie przysługuje również osobom posiadającym nieruchomości rolne o powierzchni powyżej 5 ha. przeliczeniowych.

Reklama

Renta socjalna przyznawana jest na wniosek, w stałej wysokości, wynoszącej 84 proc. kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Do renty socjalnej wolno dorabiać, ale tylko do granicy 30 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Po przekroczeniu tego progu wypłatę renty ZUS musi zawiesić. Warto pamiętać, że za przychód uważa się nie tylko wynagrodzenie za pracę czy z tytułu np. umowy zlecenia, ale również kwoty pobranych zasiłków chorobowych, macierzyńskich, opiekuńczych, świadczeń rehabilitacyjnych i wyrównawczych, zasiłków i dodatków wyrównawczych oraz wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy.

Osoba pobierająca rentę socjalną jest zobowiązana niezwłocznie powiadomić ZUS o osiąganiu przychodu w kwocie powodującej zawieszenie prawa do tej renty. Powiadomieniem może być zwykłe pisemne oświadczenie. Jeśli od osiąganego przychodu odprowadzane są składki na ubezpieczenia społeczne, należy też przedstawić zaświadczenie wystawione przez płatnika składek.

Artykuł opracowany przez ekspertów centrali Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.