MAREK GRZELECKI: Co Polacy sądzą o przyjęciu euro?
RENATA WOLANIN*: Badania prowadzone przez różne instytucje pokazują, że Polacy są podzieleni w ocenie skutków zastąpienia złotego przez wspólną walutę. W sondażach przeprowadzonych w kwietniu 2009r. przez TNS OBOP jedna trzecia respondentów (35%) wyraziła opinię, że wprowadzenie euro będzie, w ogólnym ujęciu, czymś dobrym. Jednocześnie tyle samo (35%) badanych ma przeciwne zdanie. W opinii 23% ankietowanych wejście do strefy euro nie będzie ani czymś dobrym ani złym. Natomiast 7% respondentów nie ma zdania na ten temat.
Jak zmieniała się opinia naszych rodaków o wspólnej europejskiej walucie?
W porównaniu z wynikami badań prowadzonych przez TNS OBOP w lutym 2009r., odsetek badanych dostrzegających pozytywne strony wprowadzenia euro wzrósł o 3 punkty procentowe. Doświadczenia innych krajów wskazują, że opinia o euro jest bardzo silnie związana z poziomem wiedzy o wspólnej walucie i o przebiegu procesu wymiany. Najnowsze statystyki tym zakresie prezentuje Słowacja, która wprowadziła euro 1 stycznia 2009r., ale doświadczenia są wspólne dla wszystkich krajów wstępujących do strefy euro. Przede wszystkim we wszystkich krajach Unii Europejskiej, które posługują się walutami narodowymi, społeczeństwo generalnie uważa, że dostępnych jest zbyt mało informacji zarówno o wyglądzie monet u banknotów euro jak i skutkach przyjęcia przez kraj wspólnej waluty. Taką sytuację mamy też w Polsce – zgodnie z badaniami Flash Eurobarometr prowadzonymi przez Instytut Gallupa na zlecenie Komisji Europejskiej, Polacy wyróżniają się konkretną wiedzą o strefie euro i na przykład bardzo dobrze odpowiadają na pytania o liczbę krajów w strefie euro. Jednocześnie - pomimo dużego doświadczenia w posługiwaniu się banknotami i monetami euro – relatywnie mniej wiedzą o wizerunkach znajdujących się na walucie europejskiej i jej zabezpieczeniach. Nasze społeczeństwo chciałoby więcej wiedzieć o euro. Doświadczenia chociażby Słowacji wskazują, że przekazanie informacji na temat procesu wymiany waluty oraz zasad funkcjonowania strefy euro, przekłada się bezpośrednio zarówno na wzrost poparcia dla wprowadzenia europejskiej waluty jak i zmniejsza obawy przed ewentualnymi niekorzystnymi skutkami zastąpienia waluty narodowej przez euro. Zarówno badania prowadzone w Polsce jak i Eurobarometr wskazują, że bank centralny jest instytucją, która w zakresie obiektywnego informowania o euro cieszy się największym zaufaniem. Dlatego też Narodowy Bank Polski podejmuje szereg działań informacyjnych związanych z euro.
Co - zdaniem Polaków – jest główną zaletą, a co główną wadą euro?
Polacy, podobnie jak obywatele innych krajów, jako podstawowe korzyści z przyjęcia przez kraj euro wskazują ułatwienia w podróżowaniu po krajach strefy euro oraz w nabywaniu i sprzedawaniu towarów, zarówno jeśli chodzi o prywatne zakupy jak i działalność gospodarczą. Coraz więcej osób bierze też pod uwagę korzyści z euro w sytuacji kryzysu finansowego. Dla Polaków ważne jest też to, że przyjęcie euro wzmacnia poczucie bycia Europejczykiem oraz wpływ posługiwania się wspólna walutą na gospodarkę danego kraju. Badania Eurobarometr wskazują natomiast, że w Polsce silna jest obawa przez wpływem euro na ceny towarów i usług. Kraje, które przyjmowały wspólna walutę w ostatnich latach, też zmierzyły się z taką sytuacją i wypracowały szereg bardzo skutecznych rozwiązań w zakresie właściwego informowania o poziomie cen oraz przeciwdziałania nieuzasadnionemu ich wzrostowi oraz możliwym nieprawidłowościom przy przeliczaniu cen. W Polsce będzie można skorzystać z tych doświadczeń, a także wypracować inne mechanizmy, które pozwolą wyeliminować problemy i w pełni skorzystać z zalet posługiwania się wspólną europejską walutą.
*Renata Wolanin jest doradcą w Biurze ds. Integracji ze Strefą Euro NBP
