Szybkość, niezawodność i bezpieczeństwo obrotu międzybankowego to fundamenty gospodarki wolnorynkowej. Dziś możemy pochwalić się w tym zakresie rozwiązaniami, które są wzorcem dla wielu państw europejskich. Ale jeszcze na początku lat 90. rynek rozliczeń międzybankowych w Polsce był mało efektywny i nie przystawał do wymogów gospodarki rynkowej. Boleśnie pokazała to np. afera Art-B.
Odpowiedzią na zagrożenia, jakie niósł powolny i niedrożny system przepływu zleceń płatniczych między bankami, było powołanie Krajowej Izby Rozliczeniowej S.A. Postawiono przed nią zadanie zbudowania oraz wystandaryzowania systemu rozliczeń międzybankowych. Miał on objąć wymianę zleceń płatniczych, ich rejestrację i ustalanie wzajemnych zobowiązań, a także przedstawianie do rozrachunku na rachunkach bieżących w NBP wyników rozliczeń banków prowadzących swoją działalność na obszarze całego kraju. W listopadzie 1991 przedstawiciele NBP, banków komercyjnych oraz Związku Banków Polskich podpisali akt notarialny ustalający statut i władze spółki, która działalność operacyjną formalnie rozpoczęła w kwietniu 1993 r. Jednak już pół roku wcześniej Izba rozpoczęła testowanie Systemu Bankowych Izb Rozliczeniowych (SYBIR), czyli systemu obsługi rozliczeń międzybankowych z wykorzystaniem dokumentów papierowych. Choć wdrożenie systemu SYBIR, który umożliwiał automatyzację przetwarzania danych na poszczególnych etapach procesu rozliczeń, stanowiło wielki postęp, nie mógł być on traktowany jako rozwiązanie docelowe, ponieważ nie był to system elektroniczny. Prace nad stworzeniem takiego systemu KIR prowadziła od początku swojej działalności. W kwietniu 1994 r. uruchomiono nowoczesny system elektroniczny ELIXIR. Od lipca 1998 r korzystają z niego wszyscy uczestnicy Izby. W lipcu 2004 r. KIR ostatecznie zakończyła funkcjonowanie systemu SYBIR: od tego czasu wszystkie zlecenia płatnicze są realizowane poprzez ELIXIR.
ELIXIR jest systemem rozliczeń międzybankowych, w którym wyeliminowano przesyłanie dokumentów papierowych pomiędzy bankami. Wszystkie informacje, jakie są niezbędne do poprawnego zaksięgowania zlecenia klienta, przekształcane są w zapis elektroniczny przekazywany do banku odbiorcy. Zlecenia są zabezpieczone podpisem elektronicznym i rozliczane pomiędzy bankami codziennie (5 razy w tygodniu) w czasie trzech sesji rozrachunkowych w NBP.
W marcu 2005 r. KIR uruchomiła drugi bardzo istotny system rozliczeniowy – Euro- ELIXIR, umożliwiający bankom rozliczanie krajowych, a od maja 2005 r. również transgranicznych, płatności w euro. System ten umożliwia bankom działającym na naszym rynku spełnienie wymagań związanych z powstawaniem Jednolitego Obszaru Płatności w euro (SEPA – Single Euro Payments Area), obejmującego całą Unię Europejską. Ponadto pozwala na obsługę płatności po kosztach niższych, niż inne, alternatywne rozwiązania oraz umożliwia skrócenie cyklu rozliczeniowego w porównaniu do bankowości korespondencyjnej.
Istotną rolę w funkcjonowaniu systemu EuroELIXIR odgrywa Narodowy Bank Polski, który jest nie tylko uczestnikiem systemu, ale również pełni funkcję banku rozrachunkowego i pośrednika w przekazywaniu zleceń do systemu STEP2.
Niezależnie od wymienionych systemów płatności, KIR S.A. prowadzi system SZAFIR do zarządzania certyfikatami kluczy publicznych. W jego ramach świadczone są różnego rodzaju usługi związane z podpisem elektronicznym. Izba uzyskała wpis do rejestru kwalifikowanych podmiotów świadczących usługi certyfikacyjne w marcu 2003 roku, stając się tym samym podmiotem, który może wydawać certyfikaty kwalifikowane, służące do weryfikowania bezpiecznych podpisów elektronicznych, równoważnych z mocy prawa podpisom własnoręcznym. Pierwszymi odbiorcami certyfikatów wydawanych przez KIR S.A. były banki, czyli uczestnicy systemów płatności prowadzonych przez Izbę (m.in. ELIXIR).
Od kwietnia 2005 roku, w odpowiedzi na potrzeby środowiska bankowego, KIR S.A. świadczy również usługi SWIFT Service Bureau, wykorzystujące infrastrukturę informatyczną zbudowaną na potrzeby systemu EuroELIXIR oraz status Service Buremu przyznany Izbie przez S.W.I.F.T.SCRL. Usługa ta umożliwia pełny dostęp do sieci telekomunikacyjnej SWIFTNet, łączącej większość instytucji finansowych na świecie, bez konieczności posiadania dedykowanej infrastruktury telekomunikacyjnej i sprzętowej.
Dane statystyczne i liczbowe pochodzą z Raportu NBP na temat pełnego uczestnictwa RP w trzecim etapie Unii Gospodarczej i Walutowej
